Ποιός Φόρος θα αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ

Σχέδια επί χάρτου για τον νέο Φόρο Ακινήτων, ο οποίος… κάποια στιγμή θα αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ άρχισαν να καταστρώνουν στο υπουργείο Οικονομικών, την ώρα που τα στοιχεία για την πορεία των φορολογικών εσόδων δείχνουν ότι μεγάλος αριθμός φορολογούμενων άφησε απλήρωτες τις δυο τελευταίες δόσεις του ΕΝΦΙΑ.

Η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη έχει δηλώσει ότι οι αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων θα έρθουν στο δεύτερο εξάμηνο του έτους και σε κάθε περίπτωση μετά την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων η οποία σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ θα πρέπει να έχει γίνει μέχρι το τέλος Ιουνίου.

Αυτό σημαίνει ότι πάνε πίσω και οι εισπράξεις από το φόρο στα ακίνητα και στην καλύτερη περίπτωση οι φορολογούμενοι θα αρχίσουν να πληρώνουν τις δόσεις του νέου φόρου στην καλύτερη περίπτωση από τον Σεπτέμβριο ενώ ο προγραμματισμός που είχε γίνει για τον ΕΝΦΙΑ του 2015 προέβλεπε την πληρωμή του σε 8 ισόποσες μηνιαίες δόσεις με την πρώτη να καταβάλλεται μέχρι το τέλος Μαίου. Τις τελευταίες ημέρες, οι δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών για τον νέο φόρο στα ακίνητα δίνουν και παίρνουν εντείνοντας τη σύγχυση στους ιδιοκτήτες ακινήτων.

Το βασικό χαρακτηριστικό του νέου φόρου όπως προκύπτει από τις δηλώσεις της αναπληρώτριας υπουργού Οικονομικών είναι ότι η πρώτη κατοικία θα είναι αφορολόγητη για την πλειονότητα των φορολογούμενων. Ο υπουργός Επικρατείας και υπεύθυνος για το συντονισμό του κυβερνητικού έργου προανήγγειλε οικογενειακό αφορολόγητο όριο ακίνητης περιουσίας στα επίπεδα των 500.000 ευρώ και μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων κατά 10% έως 40% ανάλογα με την περιοχή.

Η δήλωση αυτή, του κ. Φλαμπουράρη ανατρέπει την προεκλογική εξαγγελία της κυβέρνησης για οριζόντια μείωση 30% – 35% των αντικειμενικών αξίων. Η αναπροσαρμογή των τιμών που λαμβάνει υπόψη της η εφορία για την φορολόγηση των ακινήτων θα γίνει ανά περιοχή και σύμφωνα με τον κ. Φλαμπουράρη σε κάποια περιοχή θα γίνει μείωση 10% και σε κάποια άλλη 40%.

Ασφυκτική πίεση

Με το χρόνο να πιέζει ασφυκτικά αφού η απόφαση του ΣτΕ ορίζει ότι οι αλλαγές στις αντικειμενικές τιμές θα πρέπει να γίνουν μέχρι τον Ιούνιο οι υπηρεσίες του υπουργείου θα πρέπει να «τρέξουν» ακόμη πιο γρήγορα για να ετοιμάσουν τους νέους καταλόγους με τις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων σε όλη τη χώρα. Για την αναπροσαρμογή των τιμών θα ληφθούν υπόψη τα στοιχεία που διαθέτει η Τράπεζα της Ελλάδος για τις εμπορικές τιμές των ακινήτων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ οι αντικειμενικές τιμές είναι σήμερα περίπου 15%-20% υψηλότερες κατά μέσο όρο σε σχέση με τις πραγματικές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι πολύ ακριβές περιοχές του Λεκανοπεδίου ενώ σε πολύ υποβαθμισμένες περιοχές οι εμπορικές αξίες σήμερα είναι εξαιρετικά χαμηλές και βρίσκονται στο μισό ή ακόμα και στο 1/4 της αντικειμενικής τιμής.

Για το οικογενειακό αφορολόγητο όριο των 500.000 ευρώ της ακίνητης περιουσίας ο κ. Φλαμπουράρης ανέφερε ότι θα αφορά τις αξίες των ακινήτων που θα προκύψουν μετά την αναθεώρηση των αντικειμενικών τιμών. Ωστόσο αυτό που δεν έχει γίνει αντιληπτό είναι αν το αφορολόγητο όριο θα αφορά στην πρώτη κατοικία και μόνο ή στο σύνολο της ακίνητης περιουσίας.

Πιο κοντά στο ΕΤΑΚ
Σύμφωνα με πληροφορίες, ένα από τα σενάρια που βρίσκεται στο τραπέζι των συζητήσεων προβλέπει ότι ο νέος φόρος ως προς το αφορολόγητο όριο θα προσομοιάζει περισσότερο με το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (ΕΤΑΚ) που νομοθετήθηκε το 2008.

Δηλαδή το αφορολόγητο όριο που θα καθιερωθεί θα αφορά μόνο μία κατοικία, την λεγόμενη «πρώτη». Αν η αξία της κατοικίας αυτής είναι μικρότερη από το αφορολόγητο όριο θα απαλλάσσεται πλήρως μόνο η κατοικία αυτή, ενώ τα υπόλοιπα ακίνητα που ανήκουν στην περιουσία του φορολογούμενου, δηλαδή τα λοιπά κτίσματα, τα οικόπεδα εντός σχεδίου, τα αγροτεμάχια και οι λοιπές εδαφικές εκτάσεις εκτός σχεδίου, θα υπόκεινται κανονικά σε φόρο.

Αν η αξία της πρώτης κατοικίας είναι μεγαλύτερη του αφορολογήτου ορίου, τότε θα φορολογείται και η κατοικία αυτή αλλά μόνο για το τμήμα της αξίας της το οποίο υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο, ενώ τυχόν υπόλοιπα ακίνητα του φορολογούμενου θα υπόκεινται κι αυτά κανονικά σε φόρο. Ο νέος φόρος θα υπολογίζεται με προοδευτική κλίμακα και ο ανώτερος συντελεστής ενδεχομένως θα φθάνει στο 2%.

Το σχέδιο αυτό θα περιορίσει τις απώλειες εσόδων που θα προκύψουν με την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ. Τα έσοδα από το νέο φόρο υπολογίζονται σε περίπου 1,5 δισ. ευρώ και όπως έχει δηλώσει η κα Βαλαβάνη η υστέρηση θα καλυφθεί με τα έσοδα που θα προκύψουν από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Βέβαια αυτό μένει να αποδειχθεί στην πράξη…

Τα χαρακτηριστικά του νέου Φόρου Ακινήτων

Οικογενειακό αφορολόγητο: 500.000 ευρώ

Ανώτατος συντελεστής: 2% (επίπεδα ΦΑΠ)

Εξαιρούνται: Χωράφια

Έναρξη πληρωμών: Σεπτέμβριος – Οκτώβριος

Προσδοκώμενα έσοδα: περίπου 1,5 δισ. ευρώ (ΕΝΦΙΑ: 2,650 δισ. ευρώ)