ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΤΟΠΙΑ

Στην Ελλάδα η έννοια του τοπίου μπορεί να ηχεί σαν πολυτέλεια, όμως ο κοινωνικός αυθορμητισμός έχει ήδη καταξιώσει μια σειρά από πρακτικές αισθητικής διαχείρισης του χώρου, που αφορούν το οικιακό, το συνοικιακό, το αστικό και περιαστικό «κέλυφος ζωής». 

Με αυτό το δεδομένο, καθώς ένα μεγάλο μέρος του ΑΕΠ αναλώνεται σε εξωραϊστικές αναπλάσεις ιδιωτικών και δημόσιων χώρων, δεν απομένει παρά να προσχωρήσουμε στη λογική της αισθητικής διαχείρισης του μείζονος χώρου… Δεν απομένει παρά να αναγνωρίσουμε τη σημασία του τοπίου.

Ένας Καναδός οικονομολόγος έλεγε: «Αφού δεν μπορούμε να εξάγουμε το τοπίο, τότε θα εισάγουμε τους τουρίστες»…. Το τοπίο είναι όντως εργαλείο της τουριστικής «βαριάς βιομηχανίας», όμως ταυτόχρονα σιτίζει την εγχώρια ψυχή: λειτουργεί σαν μια μεταβλητή γιγαντοαφίσα, εκπέμπει γαλήνη ή εκτρέφει δημιουργικές εντάσεις, γονιμοποιεί ιστορικούς στοχασμούς, επιτρέπει αποδράσεις από τα σκηνικά της καθημερινότητας, προωθεί άλλους συνειρμούς και υπερβάσεις της ατομικής ύπαρξης.
Το τοπίο δεν είναι απλό «φαίνεσθαι», αλλά αντίθετα συνδέεται στενά με τις λειτουργίες του περιβάλλοντος και της φύσης. Η διαμεσολάβηση νταμαριών, ορυχείων, ανεμογεννητριών, διάσπαρτων εξοχικών, αυτοκινητοδρόμων, οδηγεί κάποτε στην απαρτίωση και στον ευτελισμό του τοπίου. Αναγκαστικά ο λόγος γι αυτό - όπως και ο λόγος περί αρχαιοτήτων - πρέπει να προσδιορίσει τις «διατηρητέες» μορφές και να καθορίσει επιτρεπτές και ανεπίτρεπτες επεμβάσεις..
Η σχετικά πρόσφατη (2010) ψήφιση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης του Τοπίου από την Ελληνική Βουλή, μετά από δεκάχρονη καθυστέρηση, ανοίγει ένα νέο πεδίο «ταυτοποιήσεων» και οριοθετήσεων των προστατευτέων στοιχείων του χώρου - χερσαίου, θαλάσσιου, οικιστικού. Ταυτόχρονα, ανοίγει και ένα πεδίο κοινωνικών διεκδικήσεων και προσδιορισμού των απειλούμενων τοπίων, με κριτήρια ευρύτερα από αυτά του παραδοσιακού «περιβαλλοντισμού»….

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Το Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου,η Συμπαράταξη Βοιωτών για το Περιβάλλον και το περιοδικό “Οικολογείν”σας προσκαλούν σε Hμερίδα με τίτλο:
                                                      ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΤΟΠΙΑ
Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου και ώρα 15:00 - 21:00 στην αίθουσα της Ένωσης Ελλήνων Χημικών, Κάνιγγος 27, Αθήνα

15:00-15:10 Καλωσόρισμα, εισαγωγή, στόχοι, από εκπρόσωπο της οργανωτικής επιτροπής

Α΄ ενότητα: Επιστημονική θεώρηση
15:10-15:25 Ακτινογραφώντας το τοπίο στα αναπτυξιακά και ενεργειακά προγράμματα - Κώστας Κασσιός - Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ, Δασολόγος και Αρχιτέκτων Τοπίου
15:25-15:40 Επιπτώσεις από επιτρεπτές και παράνομες επεμβάσεις στο Ελληνικό τοπίο - Νίκος Θεοδωρίδης - M.Sc. - M.E.P. Δασολόγος - Περιβαλλοντολόγος
15:40-15:55 Το ελληνικό περιαστικό τοπίο: απειλές και προοπτικές - Άρης Σαπουνάκης - Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
15:55-16:10 Το νομικό πλαίσιο προστασίας του τοπίου: η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το Τοπίο - Αίθρα Μαριά - Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πολυτεχνείου Κρήτης, Δικηγόρος
16:10-16:25 Θαλασσινό τοπίο - Γιώργος Μπάλιας - Δικηγόρος
16:25-16:45 Ερωτήσεις, παρεμβάσεις, διάλογος
 Β΄ ενότητα: Πολιτισμική θεώρηση
16:45-17:00 Η σημασία του τοπίου για τον τουρισμό - Γιώργος Σπέης - Ερευνητής-Συγγραφέας 17:00-17:15 Το αγροτικό σκηνικό στην ελληνοευρωπαϊκή παράδοση - Ελένη Κοβάνη - Διευθύντρια ερευνών ΕΚΚΕ
17:15-17:30 Το τοπίο ως σημείο αναφοράς στην διαχρονική εικαστική έκφραση - Χριστόφορος Ασιμής - Ζωγράφος
17:30-17:45 Ολικό τοπίο - Γιάννης Σχίζας - Εκδότης περιοδικού Οικολογείν
17:45-18:15 Ερωτήσεις, παρεμβάσεις, διάλογος
18:15-18:30 Διάλειμμα

Γ΄ ενότητα: Απειλές - Μελέτες περίπτωσης
18:30-18:45 Απεικονίσεις αιολικών διατάξεων στο τοπίο: παρατηρήσεις από τη διαθέσιμη ιστοριογραφία - Τέλης Τύμπας - Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθήνας
18:45-19:00 Εξορυκτικές δραστηριότητες στο Αιγαίο, μελέτη περίπτωσης: το Γυαλί - Τέος Ρόμβος - Συγγραφέας, υπεύθυνος έκδοσης περιοδικού “Εύπλοια”
19:00-19:15 Η δόμηση στις Κυκλάδες την τελευταία δεκαετία - Αλέξανδρος Μαβής - Περιβαλλοντολόγος, Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου
19:15-19:30 Αιολικοί σταθμοί στη νότια Εύβοια: απειλούν το τοπίο; - Σταμάτης Ζόγκαρης - Δρ. Γεωγράφος-Βιολόγος, ΕΛΚΕΘΕ
19:30-19:45 Το τοπίο ως στοιχείο στρατηγικής ανάπτυξης στο νησιωτικό χώρο - Γιάννης Σπιλάνης - Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου, Οικονομολόγος - Περιφερειολόγος

Δ΄ ενότητα: Συζήτηση
19:45-20:45