Έχει τύχη το κόμμα του Γιώργου Παπανδρέου;

Του Ευτύχη Βαρδουλάκη

Το όνομα Παπανδρέου είναι ισχυρό brand. Η σχέση του με ένα τμήμα ψηφοφόρων του παλαιού, εκλογικά κυρίαρχου ΠΑΣΟΚ, έχει αταβιστικό χαρακτήρα. Στελεχιακή βάση για να στηρίξει το νέο εγχείρημα υπάρχει έτοιμη.

Είτε από παλιούς πολιτικούς του φίλους, είτε από νεότερα στελέχη που δραστηριοποιήθηκαν πρώτη φορά τα χρόνια της δικής του ηγεσίας και έτσι αισθάνονται ένα πολιτικό δέσιμο μαζί του.

Τα 400 άτομα που χρειάζονται για ψηφοδέλτια μπορεί να τα βρει σχετικά εύκολα.   Η «λίμνη» στην οποία ψαρεύει το νέο κόμμα (για να μη γελιόμαστε: κυρίως πρώην ψηφοφόρους ΠΑΣΟΚ που απεχθάνονται τον Βενιζέλο) έχει ψάρια.

Πολλά όμως έχουν ήδη πιαστεί στα δίχτυα του ΣΥΡΙΖΑ και επειδή αυτός προπορεύεται στις δημοσκοπήσεις, είναι ερωτηματικό αν θα επαναπατριστούν. Σίγουρα, όμως, ένα τμήμα εξ αυτών, που έχει δυσκολία να στηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ, θα επιστρέψει στις παραδοσιακές του πολιτικές αναφορές. Αυτές οι υπαρκτές αρχικές προϋποθέσεις δημιουργούν κάποια περιθώρια αισιοδοξίας. Ωστόσο η πορεία του εγχειρήματος θα κριθεί από το πώς θα διαχειριστεί 3 κομβικά ζητήματα:

1. Αυτοαναφορικός λόγος – άγχος «δικαώσης». Μέχρι σήμερα οι περισσότερες παρεμβάσεις του ίδιου του ΓΑΠ και πολλών υποστηρικτών του, εξέπεμπαν ένα άγχος δικαίωσης που τους εγκλώβιζε σε μια ρητορική προσανατολισμένη στο παρελθόν. Η “αδικία” (κατά τους υποστηρικτές του) στο πρόσωπο του ΓΑΠ, υπαρκτή ή όχι, είναι αδιάφορη για το μέσο ψηφοφόρο. Σε συνθήκες πόλωσης και ανησυχίας για την επόμενη μέρα το τελευταίο που απασχολεί την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών είναι η ηθική αποκατάσταση του ΓΑΠ και το αν “αυτοκτόνησε” με τη μοιραία πρωτοβουλία για το δημοψήφισμα ή αν έπεσε από εσωτερικό “πραξικόπημα”. Επίσης πολλά από τα όσα σήμερα αναφέρει αποτελούν επανάληψη όσων έλεγε κατά καιρούς, παραβλέποντας ωστόσο ότι για το ευρύ κοινό είναι κάποιος που έχει ήδη δοκιμαστεί. Δεδομένης της χρονικής πίεσης που υπάρχει, αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα, ώστε να μη θεωρηθεί το όλο εγχείρημα ένα προσωπικό καπρίτσιο.

2. Σχέσεις με το ΠΑΣΟΚ και την κυβέρνηση. Μπορεί οι υποστηρικτές του ΓΑΠ (ειδικά οι ιντερνετικοί) να είναι οι πιο φανατικοί εχθροί της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, αλλά η πραγματικότητα λέει ότι ο ΓΑΠ υπερψήφισε όλα τα κρίσιμα νομοσχέδια της κυβέρνησης Σαμαρά (πλην μιας διάταξης για τις τράπεζες στο τελευταίο μεσοπρόθεσμο), υπερψήφισε όλους τους προϋπολογισμούς, στάθηκε στην κυβερνητική πλευρά σε κάθε κρίσιμη ψηφοφορία (π.χ. ψήφο εμπιστοσύνης, πρόταση δυσπιστίας, κλπ), στήριξε ακόμα και την εκλογή ΠτΔ. Πώς τώρα θα προσάψει αυτός ή οι υποστηρικτές του όλα τα κακά του κόσμου σε ένα κόμμα ή μια κυβέρνηση που ο ίδιος στήριζε μέχρι πριν λίγες μέρες, χωρίς να κατηγορηθεί για υποκρισία και κυνισμό;

3. Εσωτερικές αντιφάσεις. Ο ίδιος ο ΓΑΠ είναι ένα πρόσωπο γεμάτο αντιφάσεις. Αναμφίβολα κοσμοπολίτης και με εκσυγχρονιστικές αντιλήψεις σε ορισμένα θέματα, αναντίρρητα υπερόπτης και με εγωκεντρικές εμμονές σε κάποια άλλα. Διαχρονικά είχε δίπλα του κάποια φρέσκα πρόσωπα, είχε όμως και κάποιες «νεατερντάλιες» μορφές του κομματικού παρασκηνίου. Ακόμα και τώρα υπάρχουν υποστηρικτικά κείμενα ή δηλώσεις, που μιλούν για την ανάγκη αλλαγής του πολιτικού μας συστήματος και ταυτοχρόνως κάνουν αναφορές στους Γεώργιο και Ανδρέα Παπανδρέου, πράξη –κατανοητή μεν ανθρώπινα και πολιτικά – αλλά δεν το λες και δείγμα ανανεωτικής αντίληψης. Σε ένα μεγάλο κόμμα αυτή η πολυσυλλεκτική αντιφατικότητα δεν ενοχλεί, αντιθέτως είναι επιβεβλημένη για να «ψαρέψεις» από παντού. Για ένα μικρό κόμμα, όμως, η διαμόρφωση διακριτού στίγματος είναι όρος επιβίωσης.

…

Ποιον θα πλήξει το κόμμα του ΓΑΠ;   Προς το παρόν δεν έχουμε δει ερευνητικά δεδομένα και δεν έχουμε σαφή εικόνα. Άρα οι εκτιμήσεις σε αυτή τη φάση μπορούν να είναι μόνο διαισθητικές. Βλέποντας ωστόσο τη στάση πολλών υποστηρικτών του ΓΑΠ, ειδικά στο διάστημα πριν και μετά τις Ευρωεκλογές, υπάρχει η εκτίμηση ότι η πλειοψηφία τους θα πήγαινε ως επί το πλείστον στον ΣΥΡΙΖΑ και δευτερευόντως στο «Ποτάμι».

Το ΠΑΣΟΚ ασφαλώς θα πληγεί και αυτό. Καταρχάς θα χάσει σίγουρα τις προσωπικές ψήφους των στελεχών που μέχρι τώρα ήταν στο ΠΑΣΟΚ και τώρα θα ακολουθήσουν τον ΓΑΠ. Όμως, η ευρύτερη «ΓΑΠική» βάση και τα μικρομεσαία στελέχη της, στην πλειοψηφία τους είχαν ήδη απομακρυνθεί από το ΠΑΣΟΚ, ήταν από τους σφοδρότερους επικριτές της συγκυβέρνησης και η πλειοψηφία της δεν ψήφισε καν ΠΑΣΟΚ στις πρόσφατες ευρωεκλογές. Είχαν ήδη πάει προς ΣΥΡΙΖΑ ή «Ποτάμι», που εκτιμώ ότι θα είναι και αυτοί που θα πληγούν περισσότερο…

Διαβάστε όλο το άρθρο: Δημοσιεύτηκε στη Lifo στις 2 Ιανουαρίου 2015.