(Ανανεωμένο) Το
τελευταίο διάστημα, η οικονομική κρίση της ΕΕ έχει συνοδευτεί και από
μια κρίση πολιτικής. Η απουσία οράματος και ικανότητας των Ευρωπαίων
ηγετών, τους έχει οδηγήσει στο να σύρονται πίσω από τις αγορές. Ο χρόνος
τους όμως τελειώνει.
Το
χάος που προκλήθηκε έχει στοιχίσει ήδη δυο θέσεις πρωθυπουργών, και
παράλληλα ξεκίνησε μια σειρά συνομιλιών για το ενδεχόμενη της αποπομπής
κράτους ή και κρατών από την ευρωζώνη. Η Ιταλία απειλεί να μετατραπεί
στο μεγαλύτερο πρόβλημα, αλλά η επίλυση του προβλήματος της θα πρέπει
να γίνει μετά από τις εκλογές και την νέα κυβέρνηση που θα προκύψει. Υπάρχει όμως ένα κλισέ που αποτελεί αλήθεια: Σε κάθε κρίση, κρύβεται και μια ευκαιρία. Έτσι, αν η Ευρώπη αντέξει μερικές ακόμη εβδομάδες χάους, θα έχει την ευκαιρία να αντιμετωπίσει οριστικά τα προβλήματά της.
Αποτελεί
πλέον συνήθεια να κατηγορούνται η Γαλλία και η Γερμανία για τις
πολιτικές αποτυχίες της ΕΕ. Σίγουρα, οι Sarkozy και Merkel έχουν
μπλοκάρει κάποια σημαντικά μέτρα που θα μπορούσαν να παρθούν, για λόγους
εσωτερικού πολιτικού κόστους.
Οι
διαπραγματευτικές τακτικές όμως των λεγόμενων χωρών PIIGS (Portugal,
Ireland, Italy, Greece & Spain) δίνουν στο Παρίσι και στο Βερολίνο
την ευκαιρία να κάνουν αυτά που κάνουν.
Οι PIIGS έχουν
κοινά συμφέροντα, και σίγουρα θέλουν την επίλυση της κρίσης. Αντί όμως
να συνεργαστούν και να αρχίσουν να διαπραγματεύονται από κοινού,
αυξάνοντας την διαπραγματευτική τους ισχύ, αφέθηκαν να απομονωθούν και
να εξουδετερωθούν, και τέλος να υποστούν μια αυστηρή επιβεβλημένη εκ
των άνωθεν λιτότητα που είναι καταστροφική για τους πολίτες τους. Εν
ολίγοις, είτε λόγω αδυναμίας αποφυγής του σκληρού κύκλου της
διαχείρισης εσωτερικής κρίσης, είτε λόγω διπλωματικής ανικανότητας, οι
PIIGS άθελά τους συνεισφέρουν στην διαιώνιση της ευρωπαϊκής μιζέριας.
Πως θα μπορούσαν όμως οι χώρες αυτές να επηρεάσουν τα γεγονότα, όντας καταχρεωμένες και οικονομικά ασθενείς; Στις αδυναμίες μας κρύβονται και οι δυνάμεις μας. Μια
μονομερής χρεοκοπία κράτους είναι η «πυρηνική εκδοχή»! Μια χρεοκοπία
της Ελλάδας ή της Ιρλανδίας θα έδινε ένα ισχυρό χτύπημα στην ευρωζώνη,
το οποίο όμως στο τέλος μπορεί να ήταν και βιώσιμο.
Από
την άλλη, μια συντονισμένη πολυμερής χρεοκοπία όλων των PIIGS, θα
συντελούσε στην άμεση κατάρρευση της νομισματικής ζώνης. Θα ήταν ένα
«πυρηνικό χτύπημα». Και αν το βλέπαμε με πυρηνικούς όρους, από Β.
Κορέα θα γινόμασταν αμέσως … υπερδύναμη!
Μόνο
με κάτι τέτοιο θα μπορούσαν οι PIIGS να κερδίσουν κάτι μέσα από
διαπραγματεύσεις. Το κάθε κράτος από μόνο του δεν έχει την δυνατότητα
όχι να παζαρέψει, αλλά ούτε καν να ζητιανέψει.
Αυτός
είναι και ο λόγος που τα διάφορα πακέτα βοήθειας είναι τόσο σκληρά, και
μάλιστα συνοδεύονται από εχθρότητα απέναντι στις κυβερνήσεις, στα
πολιτικά συστήματα, και από ταραχές στους δρόμους.
Εναλλακτικά,
μια συλλογική συνεργασία στις διαπραγματεύσεις θα επέτρεπε στις χώρες
PIIGS να αναλάβουν, ή να φανεί πως αναλαμβάνουν έναν ενεργό και θετικό
ρόλο στη διακυβέρνηση της ευρωζώνης.
Δεν
υπάρχει καμιά αμφιβολία πως χρειάζονται σκληρά μέτρα. Αν όμως οι
πολίτες των χωρών PIIGS αντιληφθούν πως τα μέτρα αυτά λαμβάνονται από
τις κυβερνήσεις τους με γνώμονα τα εθνικά συμφέροντα, μπορεί και να τα
αποδέχονταν πιο εύκολα. Έτσι, υπ αυτό το πρίσμα, οι πρόωρες εκλογές στην
Ιταλία και στην Ελλάδα μπορεί να είναι κάτι καλό, αφού θα δώσουν στους
λαούς το δικαίωμα να διαμορφώσουν την μοίρα τους και να εκτονώσουν την
αγανάκτησή τους.
Υπάρχει
επίσης ένα ακόμη ζήτημα που έχει να κάνει με την επαναφορά της
εμπιστοσύνης του απλού πολίτη όσον αφορά στις επιμέρους διεργασίες του
ευρωπαϊκού οράματος. Και αυτό δεν είναι κάτι το αφηρημένο, αφού στο
εγγύς μέλλον, η ΕΕ θα χρειαστεί μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές και
μεταρρυθμίσεις.
Η
ίδια η Angela Merkel θέλει αλλαγές στη συνθήκη της ΕΕ. Κάτι τέτοιο
απαιτεί δημοψηφίσματα, σε μια εποχή όμως που δύσκολα θα περάσουν. Σε μια
πρόσφατη δημοσκόπηση της Ipsos-MRBI για την Ιρλανδία, το 47% θα ήταν με
το ΟΧΙ (σε σχέση με την ΕΕ), και ένα 25% με το ΝΑΙ.
Η
συλλογική συνεργασία θα είναι μια ωφέλιμη στρατηγική για την
διαπραγμάτευση με την Ευρώπη. Δεν θα είναι κάτι το εύκολο. Ο ευρωπαϊκός
πυρήνας δεν θα προχωρήσει σε θυσίες, αν αυτό δεν είναι απόλυτα
απαραίτητο. Προς το παρόν όμως, η κρίση πλήττει την περιφέρεια πολύ
περισσότερο από το κέντρο.
Η
εναλλακτική λύση θα ήταν η συνεχιζόμενη κωλυσιεργία, και η αποδοχή
αναπόφευκτων αποτελεσμάτων, χωρίς φαντασία και χωρίς τις απαραίτητες
πρωτοβουλίες, κάτι που βλέπουμε να συμβαίνει εδώ και καιρό, με
αποτέλεσμα η ΕΕ να ακολουθεί από πίσω τις αγορές. Τα γεγονότα του
τελευταίου διαστήματος έχουν αποδείξει πως αυτού του είδους η στάση δεν
μπορεί να διατηρηθεί άλλο. Χρειάζονται δραστικές πρωτοβουλίες.
The Irish Times
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου