Όπου ο πρωθυπουργός αυτοοικτίρεται...ή: ο ορισμός του ημαρτημένου

της Ελένης Κεχαγιόγλου

Διάγγελμα απευθύνει ένας πρωθυπουργός όποτε επιθυμεί να μιλήσει —και μάλιστα με τον πλέον επίσημο τρόπο— στο σύνολο του λαού για ζητήματα υψηλής σπουδαιότητας. Το πρόσφατο διάγγελμα του Σαμαρά, με το παροιμιώδες πλέον, «γαμώ το κεφάλι μου, μαλάκα», δεν απέκτησε ασφαλώς πανηγυρικό χαρακτήρα, ήταν, όμως, οπωσδήποτε για τα πανηγύρια, δεδομένου ότι ακύρωσε, εν πολλοίς, τη συγκεκριμένη σύμβαση, καθώς ανασήκωσε την κουρτίνα και αποκάλυψε την πρόβα της περσόνας «πρωθυπουργός», την οποία υποδύεται ο άνθρωπος Αντώνης Σαμαράς. 

Η ατυχής στιγμή του πρωθυπουργού, η οποία μεταδόθηκε από τα ΜΜΕ, προξενώντας αμηχανία στους δημοσιογράφους, αποτέλεσε όντως στιγμή ανθρώπινη και ειλικρινή του Αντώνη Σαμαρά, η οποία ωστόσο εμφανίστηκε σε λάθος χρόνο, σε λάθος τόπο, σε λάθος περίσταση και προς λάθος αποδέκτες: ακύρωσε, δηλαδή, κάθε κανόνα της επικοινωνίας — και μάλιστα, τη στιγμή που το τηλεοπτικό κοινό πρόσμενε τη συνήθη εικόνα του «αποφασιστικού-και-αποφασισμένου-πρωθυπουργού». Και έτσι, το σαρδάμ του Σαμαρά αποτέλεσε τον ορισμό του σφάλματος, του ημαρτημένου.

Ο πρωθυπουργός λίγο προτού μας χαρίσει την περίφημη σκηνή, η οποία, νομίζω, θα αποτελεί στο μέλλον άλλο ένα αποκαλυπτικό ντοκουμέντο από το «Μνημόνιο εν Ελλάδι: Έργα και ημέραι», έλεγε —με το ύφος της ειλικρίνειας και της ευθύτητας με την οποία έχει μάθει να κοιτάζει την κάμερα (αναρωτιέμαι πόσες ώρες μαθήματα έχουν ξοδέψει όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί προκειμένου να καταφέρουν να κοιτάζουν την κάμερα σαν να κοιτούν βαθιά στα μάτια τον πολίτη) και ελαφρώς γερμένος προς τα δεξιά, είναι η αλήθεια— ότι δεν θα εφαρμοστούν μέτρα που είχαν ήδη ψηφιστεί για το 2014 στο πλαίσιο του μνημονίου.

 Και ποια είναι αυτά τα μέτρα, στα οποία έκρινε ότι άξιζε πρωθυπουργικό διάγγελμα; Ιδού:

 (α) όχι άλλες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις των στρατιωτικών [και μόνο, μην ξεχνιόμαστε] και 

(β) όχι πρόσθετος φόρος 2 τοις χιλίοις «στους τζίρους των επιχειρήσεων». 

Στο σημείο αυτό, ίσιωνε και πάλι το κορμί του, που έγερνε, υπενθυμίζω, προς τα δεξιά, ανακεφαλαίωνε (χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις) πως τα δύο παραπάνω επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα έχει πετύχει τους στόχους της και μπορεί πλέον να μην εφαρμόζει ήδη ψηφισθέντα μέτρα (χωρίς να κρίνει σκόπιμο να μας εξηγήσει πώς και διατί επελέγησαν τα συγκεκριμένα μέτρα). 

Κι έπειτα, γέρνοντας ανεπαίσθητα και πάλι προς τα δεξιά, ανακοίνωσε το πιο σημαντικό: από 1ης Αυγούστου μειώνεται ο ΦΠΑ στην εστίαση. Και τότε, τη στιγμή ακριβώς που ο πρωθυπουργός περνούσε στην ομιλία του από το α΄ πληθυντικό πρόσωπο στο α΄ ενικό («είναι μήνες τώρα, που πήρα επάνω μου αυτή την πρώτη μεγάλο… μεγάλη — θα το ξαναπώ) κάνει το σαρδάμ, απογοητεύεται εμφανώς με τον εαυτό του, καταρρακώνεται η αυτοπεποίθησή του, στρέφει το σώμα του (στα δεξιά) και φεύγει από το βήμα, ενώ αυτοοικτίρεται: «γαμώ το κεφάλι μου, μαλάκα» — εγκαταλείπει, δηλαδή, την περσόνα «πρωθυπουργός» και δείχνει στο κοινό το πρόσωπό του.

Είναι προφανές ότι η σκηνή έχει πλήθος συνδηλώσεις. Ίσως επρόκειτο για την αναμενόμενη, ειρωνική, κατάληξη ενός διαγγέλματος-παρωδία, καθώς η έννοια ξοδεύτηκε για μια ανακοίνωση, η οποία δεν έφερε επ’ ουδενί τη βαρύτητα πρωθυπουργικού διαγγέλματος. Κυρίως, πάντως, κρατώ το γεγονός ότι ο Αντώνης Σαμαράς, τη στιγμή που χάνει τον έλεγχο (και τέτοιες στιγμές είναι για τον καθένα αποκαλυπτικές του χαρακτήρος του), αυτοοικτίρεται, βρίζει το κεφάλι του συγκεκριμένα (άρα, τη νοητική του λειτουργία) και, ταυτόχρονα, αυτοστολίζεται με την περίφημη λέξη από «μ» σε μια αξιοπρόσεκτη αποστασιοποίησή του από τον εαυτό του που τα θαλάσσωσε.

Από του Μαξίμου, σήμερα επιχειρούν να πουν ότι ανθρώπινο ήταν αυτό που συνέβη· και όντως, ήταν. Ο καμεραμάν που έκανε το λάθος, φίλος επί χρόνια του πρωθυπουργού, είναι απαρηγόρητος — ας παρηγορηθεί· σε σοβιετικό καθεστώς, τώρα θα είχε ήδη εξαφανιστεί από προσώπου γης.

Το κυρίως ημαρτημένο ωστόσο του Σαμαρά είναι ότι, τη μια στιγμή που η σύμβαση-«πρωθυπουργικό διάγγελμα» καταλύθηκε, εκείνος φανέρωσε στο πανελλήνιο ότι πρόκειται για έναν θερμοκέφαλο άνθρωπο (όπως επανειλημμένως έχει αποδείξει και ως πολιτικός), με ευάλωτη αυτοπεποίθηση — στοιχεία, τα οποία δεν προοιωνίζονται θετικές εξελίξεις όταν μιλάμε για έναν πρωθυπουργό σε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο για τη χώρα. Κι αυτό, το κεφάλι του (το κεφάλι του που, όπως ο ίδιος έχει ομολογήσει, τον έκανε επί χρόνια —τότε που είχε αποσυρθεί από την ενεργό πολιτική δράση— να έχει κλειστεί σπίτι του και να κοιτάζει το ταβάνι) πρέπει να το αναλογιστεί στα σοβαρά· το κεφάλι του, λέω, διότι ο Σαμαράς φαίνεται να το ξέρει — εξ ου και ο αυτοοικτιρμός του στο κεφάλι του απευθύνεται…