Ο Φουκουγιάμα στοιχηματίζει ότι η Ελλάδα θα φύγει απο το ευρώ κι αναρωτιέται που είναι η εξέγερση της Αριστεράς;

Ο αμερικάνος νέοσυντηρητικός πολιτικός αναλυτής Φρανσις Φουκουγιαμα, γνωστός για το αφιλεγόμενο βιβλίο του «Το τέλος της Ιστορίας» με το οποίο υμνούσε το υπάρχον φιλελεύθερο παγκοσμιοποιημένο καπιταλιστικό σύστημα και διατείνονταν πως η ανθρώπινη ιστορία έφτασε στο απόγειο της, δίνει συνέντευξη στο περιοδικό Spiegel

και δηλώνει τώρα πως ο καπιταλισμός συνιστά απειλή προς τη Δημοκρατία και αναρωτιέται για ποιο λόγο δεν υπάρχει ένα  Tea Party της Αριστεράς. (σσ. θυμίζουμε πως το  Tea Party είναι ένα κίνημα των σκληρών συντηρητικών)

Για την κρίση στην Ελλάδα δηλώνει ότι «οι φαρμακοποιοί, οι γιατροί οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι αρχιτέκτονες, και κάθε άλλη επαγγελματική ομάδα της Ελλάδας έχουν οργανώσει τα συμφέροντά τους σε κλειστές συντεχνίες που ελέγχουν τις τιμές ενώ μάλιστα αποφεύγουν τη φορολόγηση. Έχουν κάνει μια περιουσία, αλλά η χώρα είναι  έτοιμη να χρεοκοπήσει.» και στοιχηματίζει ότι «η Ελλάδα θα φύγει από το ευρώ γιατί στο τέλος κάθε εξωτερική παρέμβαση θα θεωρείται από τους Έλληνες ως μια μη δημοκρατική επιβολή ανεπιθύμητων πολιτικών.  Οι Έλληνες ποτέ δεν θα γίνουν Γερμανοί, σωστά; » δηλώνει.

Διαβάστε τη συνέντευξη σε μετάφραση απο το PoliticsGr:

Σε ερώτηση του περιοδικού σχετικά με την αλλαγή της στάσης του, ο Φουκουγιάμα απαντά: « Ο όρος καπιταλισμός είναι λάθος να χρησιμοποιείται τώρα καθώς δεν υπάρχει ένα βιώσιμο εναλλακτικό μοντέλο στον καπιταλισμό. Αυτό που έχουμε τώρα είναι απλώς οικονομική ανάπτυξη και πρόοδος των μοντέρνων οικονομικών κοινωνιών. Ένας συνδυασμός παραγόντων όμως δημιουργεί προκλήσεις στην ανάπτυξη των ΗΠΑ. Οι τεχνολογικές αλλαγές υποκατέστησαν την εργασία χαμηλής ειδίκευσης με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι στις δυτικές δημοκρατίες να χάσουν τη δουλειά τους.

SPIEGEL: Γιατί χώρες όπως οι ΗΠΑ ή η Μεγάλη Βρετανία θέλουν να γίνουν οικονομίες παροχής υπηρεσιών;

Fukuyama: Έχουμε αβασάνιστα αγκαλιάσει μια συγκεκριμένη εκδοχή του καπιταλισμού σύμφωνα με την οποία θα πρέπει ταχύτατα να περάσουμε στον μετα-βιομηχανικό, μετά-ποιητικό κόσμο. Κάνοντας όμως αυτό ξεχνάμε πως ο λόγος που ο σοσιαλισμός ποτέ δεν κέρδισε έδαφος στις ΗΠΑ είναι το γεγονός πως η μοντέρνα οικονομία παρήγαγε κοινωνίες της μεσαίας τάξης στις οποίες το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού μπορούσε να απολαμβάνει το επίπεδο ζωής της μεσαίας τάξης.»

Σε ερώτηση σχετικά με την αύξηση των οικονομικών ανισοτήτων, ο αναλυτής δηλώνει πως «δεν είναι κάτι καλό για τη δημοκρατία» και εξηγεί πως όταν κάποια μέλη της κοινότητας έχουν υπερβολική πρόσβαση στην εξουσία τότε χρησιμοποιούν τη δύναμη τους για τα δικά τους συμφέροντα, κάτι που υπονομεύει τους δημοκρατικούς θεσμούς.

«Σε μια δημοκρατία με αδύναμη μεσαία τάξη παρατηρείται αύξηση του λαϊκισμού και των εσωτερικών συγκρούσεων, καθώς  και ανικανότητα επίλυσης του ζητήματος της αναδιανομής με μεθοδευμένο τρόπο.  Στις ΗΠΑ τώρα παρατηρείται μια επιστροφή στον λαϊκισμό. Θα έπρεπε να είναι αριστερός λαϊκισμός αλλά είναι δεξιός λαϊκισμός. Αν ρωτήσεις τα μέλη του Tea Party για τα συναισθήματα τους απέναντι στη κυβέρνηση, θα σου απαντήσουν με πάθος. Μισούν την κυβέρνηση. Πιστεύουν πως έχουν προδοθεί από τις ελίτ.

» Οι Αμερικάνοι σιγά σιγά έχουν αρχίσει να αναγνωρίζουν (το πρόβλημα της ανισότητας). Προς αυτή την κατεύθυνση κινήθηκαν και οι κινητοποιήσεις στη Wall Street. Το πρόβλημα είναι πως στις ΗΠΑ είναι πολύ δύσκολο να κινητοποιήσεις ανθρώπους για θέματα ταξικά. Ο πρόεδρος Ομπαμα εξοστρακίστηκε όταν έφερε την ιδέα για υψηλότερη φορολόγηση των πλουσίων. Το ταξικό ζήτημα είναι ιστορικά αντιδημοφιλές- εκτός από την σύντομη περίοδο του 1930 κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης.

SPIEGEL: Η σημερινή οικονομική κρίση συγκρίνεται με τη Μεγάλη Ύφεση. Γιατί δεν βλέπουμε μια αριστερή αντίδραση κατά των πλουσίων;

Fukuyama: Κι εγώ δεν καταλαβαίνω. Που είναι η εξέγερση της Αριστεράς; Έχουμε μια κρίση που ξεκίνησε στη Wall Street. Οι ρίζες της είναι στο αμερικανικό μοντέλο του οικονομικού φιλελευθερισμού. Χτύπησε τους απλούς ανθρώπους και ευνόησε το πιο πλούσιο τομέα της  χώρας, τον οικονομικό τομέα, ο οποίος επιβίωσε της κρίσης χάρη στα κυβερνητικά πακέτα διάσωσης. Θα περίμενε κανείς την άνοδο ενός αριστερού λαϊκισμού όμοιου με αυτού του 1930. Ένα αριστερό  Tea Party.

SPIEGEL: Μπορεί το κίνημα της Wall Street να καλύψει το κενό της Αριστεράς;

Fukuyama: Δεν παίρνω στα σοβαρά αυτό το κίνημα γιατί η κοινωνική του βάση είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Αποτελείται από τα ίδια παιδιά που διαδήλωναν το 1999 στο Σιάτλ κατά του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, και άλλους αντι-καπιταλιστές.

Το μεγαλύτερο κοινωνιολογικό πρόβλημα της Αριστεράς στις ΗΠΑ είναι ότι η λευκή εργατική τάξη και η χαμηλή μεσαία τάξη, που στην Ευρώπη θα είχαν σοσιαλδημοκρατική πολιτική συμπεριφορά, τείνουν να ψηφίζουν ρεπουμπλικάνους. Μέχρι να μπορέσει το κίνημα της  Wall Street να ενωθεί με αυτή τη δημογραφική ομάδα, δεν θα υπάρξει μεγάλη αριστερή βάση στις ΗΠΑ.»

Ο Φουκουγιάμα εκτιμά πως θα πρέπει να γίνει αναδιάρθρωση των μεγάλων τραπεζών όπως η Goldman Sachs, η Citigroup και η Bank of America, ώστε να μετατραπούν σε μικρότερες οντότητες ώστε να μπορέσουν να χρεοκοπήσουν. Έτσι δεν θα είναι  ‘πολύ μεγάλες για να πέσουν’. Αλλά αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα»

Για τον Ομπάμα δηλώνει πως είχε μια μεγάλη ευκαιρία με την κρίση της μεσαίας τάξης. «Ήταν τότε πως η εφημερίδα Newsweek έγραφε ‘είμαστε όλοι σοσιαλιστές τώρα’. Ο Ομπάμα θα μπορούσε να κρατικοποιήσει τις τράπεζες και να στη συνέχεια να τις πουλήσει τμηματικά. Αλλά η συνολική εκτίμησή του από το τι είναι δυνατό και επιθυμητό διαμορφώνεται από τις ανάγκες των μεγάλων τραπεζών»

Ο Φουκουγιάμα αναρωτιέται για ποιο λόγο οι ρεπουμπλικάνοι της εργατικής τάξης συνεχίσουν να υποστηρίζουν το ρεπουμπλικανικό κόμμα και εκτιμά πως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ιστορικά δεν εμπιστεύονται  οποιαδήποτε μορφή διακυβέρνησης και αυτό αντανακλάτε σήμερα στους πολιτικούς όπως η Sarah Palin της οποίας το βασικό επιχείρημα κατά του Ομπάμα ήταν ότι σπούδασε στο  Harvard. Υπάρχει ένα είδος λαϊκίστικης αγανάκτησης κατά των ελίτ εξουσίας.

SPIEGEL: Το Tea Party χρηματοδοτείται από τις δισεκατομμυριούχους οι οποίοι εκπροσωπούν αυτό ακριβώς στο οποίο εναντιώνονται τα μέλη Tea Party

Fukuyama: To Tea Party είναι ένα γνήσιο λαϊκό κίνημα οπότε δεν πιστεύω τις θεωρίες συνωμοσίας ότι υποκινείται από τους δισεκατομμυριούχους. Τα μέλη του έχουν πάθος, είναι νέοι, και εμφορούνται από αυτή την απελευθερωτική ιδέα ότι η κυβέρνηση είναι η αιτία όλων των δεινών τους. Οι θέσεις των μελών του Tea Party είναι ειλικρινείς. Βέβαια στην πραγματικότητα κινητοποιούνται κατά των δικών τους συμφερόντων και συντάσσονται με τις ελίτ που θα έπρεπε να σιχαίνονται. Δεν καταλαβαίνω γιατί το κάνουν.»

Σε ερώτηση σχετικά με το λόγο που δεν μπορεί ο Ομπάμα να προσεγγίσει αυτούς τους ανθρώπους, ο Φουκουγιάμα απαντά πως ο Ομπάμα δεν έχει ποτέ οραματιστεί έναν διαφορετικό οικονομικό σύστημα που να μην είναι επιστροφή στο 1970 και στο μεγάλο κράτος, ενώ δηλώνει την εκτίμηση του στο γερμανικό σύστημα.

«Οι σοσιαλδημοκράτες της Γερμανίας αύξησαν τα ποσοστά  ευελιξίας στον εργασιακό τομέα και κατέστησαν το γερμανικό κοινωνικό κράτος πιο φιλικό στον καπιταλιστικό ανταγωνισμό. Ένα μέρος του ευρωπαϊκού προβλήματος είναι ότι η Γαλλία και η Ιταλία δεν προχώρησαν σε τέτοιου είδους μεταρρυθμίσεις»

Για την κρίση στην Ευρώπη, δηλώνει πως «το πρόβλημα δεν προκύπτει μόνο από την πίεση των αγορών.  Όλες οι σύγχρονες δημοκρατίες πάσχουν, και η πάθησή τους είναι ότι είναι αιχμάλωτες από καλά οργανωμένες ομάδες που δεν είναι αντιπροσωπευτικές της λαϊκής βούλησης. Κι αυτό είναι το πρόβλημα της Ελλάδας. Οι φαρμακοποιοί, οι γιατροί οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι αρχιτέκτονες, και κάθε άλλη επαγγελματική ομάδα της Ελλάδας έχουν οργανώσει τα συμφέροντα τους σε κλειστές συντεχνίες που ελέγχουν τις τιμές ενώ μάλιστα αποφεύγουν τη φορολόγηση. Έχουν κάνει μια περιουσία, αλλά η χώρα είναι  έτοιμη να χρεοκοπήσει.»

SPIEGEL: Μη εκλεγμένοι τεχνοκράτες έχουν πάει στην Ελλάδα για να τη μεταρρυθμίσουν. Τι σημαίνει αυτό για τη δημοκρατία;

Fukuyama: Στοιχηματίζω ότι η Ελλάδα θα φύγει από το ευρώ γιατί στο τέλος κάθε εξωτερική παρέμβαση θα θεωρείται από τους Έλληνες ως μια μη δημοκρατική επιβολή ανεπιθύμητων πολιτικών.  Οι Έλληνες ποτέ δεν θα γίνουν Γερμανοί, σωστά;