"Διαφάνεια & Λογοδοσία - λέξεις άγνωστες στην Καλλικράτεια Ευβοϊκή Αυτοδιοίκηση"

Ο πρώην Δήμαρχος Αυλώνος, Δημήτρης Κατσούλης στο παρακάτω άρθρο του, σχολιάζει την μέχρι σήμερα εφαρμογή της Διοικητικής Μεταρρύθμισης "Καλλικράτη" στην Ευβοϊκή Αυτοδιοίκηση.

Οι δήμοι έχουν υποχρέωση, όπως και όλοι οι δημόσιοι φορείς, να αναρτούν στο διαδίκτυο μία σειρά από αποφάσεις των μονοπρόσωπων (Δήμαρχος) ή συλλογικών τους οργάνων (Δημοτικό Συμβούλιο, Οικονομική Επιτροπή, Επιτροπή Ποιότητας Ζωής).

Πρόκειται για το γνωστό πλέον πρόγραμμα «Δι@γεια» που εφαρμόζεται στην Αυτοδιοίκηση από τις 15 Μαρτίου 2011. Από την ίδια ημερομηνία την ίδια υποχρέωση έχουν και τα νομικά πρόσωπα του δήμου καθώς και οι δημοτικές επιχειρήσεις, ανεξάρτητα εάν πρόκειται για τα συγχωνευμένα και νέα νομικά πρόσωπα ή επιχειρήσεις ή για τα προερχόμενα από τους «καποδιστριακούς» δήμους για τα οποία ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η συγχώνευση. Σε αυτά την περίοπτη θέση έχουν οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) οι οποίες έχουν ένα ευρύ κύκλο διοικητικών πράξεων κυρίως στον τομέα της οικονομικής διαχείρισης, εκτελούν έργα ενώ οι προμήθειες ανέρχονται σε ύψος ανάλογο εκείνο των δήμων.
Γύρω από τη διαδικασία της «Δι@γειας» γίνεται πολύ συζήτηση διότι η εφαρμογή στην πράξη φθάνει και σε ακρότητες δημοσίευσης τρεχουσών και μικρού οικονομικού μεγέθους διοικητικών πράξεων έτσι ώστε η παρακολούθηση των σημαντικών να μην είναι ευχερής. Αυτή η κατάσταση οδηγεί ορισμένους αυτοδιοικητικούς στο να θεωρούν το πρόγραμμα τροχοπέδη στη εξέλιξη της διοικητικής λειτουργίας του Δήμου. Σε αυτή την κριτική αποκρύπτεται συνήθως η αρνητική τους θέση απέναντι σε διαδικασίες διαφάνειας και ελέγχου. Η δημοσίευση των πράξεων των αιρετών οργάνων της Αυτοδιοίκησης είναι πολύ σημαντική για την εμπέδωση της διαφάνειας και την ουσιαστικοποίηση της λογοδοσίας. Τα υπαρκτά προβλήματα της πρώτης εφαρμογής και κυρίως το ζήτημα της μορφής και της ύλης που δημοσιεύεται πρέπει να αντιμετωπιστούν προς την κατεύθυνση να καταστεί ευχερέστερη η πρόσβαση των πολιτών στις αποφάσεις των οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δεν έχουν όλες οι αναρτητέες πράξεις την ίδια βαρύτητα. Αρκεί όμως που παρέχεται στους πολίτες η δυνατότητα, εφόσον το επιθυμούν, να συγκρίνουν, να διαμορφώσουν πραγματική εικόνα για τις διαδικασίες και ελέγξουν την δημοτική αρχή.
Μετά το πέρας του πρώτου τριμήνου λειτουργίας της Δι@γειας που συμπίπτει και με την ολοκλήρωση του δεύτερου τριμήνου για το οποίο η Οικονομική Επιτροπή κάθε δήμου πρέπει να αναρτήσει στο διαδίκτυο την έκθεση του ισοζυγίου εσόδων και δαπανών μπορούμε να έχουν μία πρώτη αξιολόγηση της εφαρμογής. Τα αποτελέσματα δεν είναι θετικά για τους δήμους της Εύβοιας σε δύο τουλάχιστον σημεία. Δεν φαίνεται να έχουν προβεί- εφόσον δεν ανάρτησαν- στην ούτε στην πρώτη ούτε την δεύτερη υποβολή της Έκθεσης της Οικονομικής Επιτροπής ενώ αποφεύγουν να αναρτούν τις αποφάσεις των Νομικών Προσώπων και κυρίως των ΔΕΥΑ στις οποίες υπάρχει και το σημαντικότερο οικονομικό διακύβευμα. Μόνο ο Δήμος Ερέτριας έχει δημοσιεύσει την πρώτη έκθεση της Οικονομικής Επιτροπής ενώ μόνο οι Δήμοι Χαλκιδέων και Ερέτριας δημοσιεύουν αποφάσεις των ΔΕΥΑ τους. Άλλος ένας ο Δήμος Μαντουδίου, Λίμνης Αγίας Άννας περιλαμβάνει την ΔΕΥΑ του στους εποπτευόμενους φορείς αλλά δεν έχει καμία δημοσίευση.
Την ευθύνη πάντως την έχουν οι δημοτικές αρχές που γυρνούν την πλάτη στη διαφάνεια και την λογοδοσία αλλά και οι αντίστοιχες αντιπολιτεύσεις οι οποίες προφανώς αυτοπεριορίζονται σε διακοσμητικό ρόλο. Όσο για την ασκούμενο από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση έλεγχο νομιμότητας ειδικά στο Τμήμα της Εύβοιας ο έλεγχος είναι υποτυπώδης και ουσιαστικά ανύπαρκτος πράγμα που ίσως έχει ρίζες στην υποστελέχωσή του αλλά όχι μόνο.
Οι πολίτες πρέπει να γνωρίζουν όσα περισσότερα μπορούν για την διοικητική λειτουργία και την οικονομική διαχείριση των δήμων, των νομικών προσώπων και των δημοτικών επιχειρήσεων. Ο νόμος 3852/2010 (Καλλικράτης) και ο νόμος 3861/2010 (Δι@γεια) δημιούργησαν θεσμούς και διαδικασίες διαφάνειας και λογοδοσίας. Οι πολίτες που προσβλέπουν σε μία έντιμη, δημιουργική και προοδευτική δημοτική διακυβέρνηση πρέπει να απαιτήσουν να γίνουν οι θεσμοί και οι διαδικασίες επάλξεις του νέου πολιτικού πολιτισμού της αυτοδιοίκησης. Η αυτοδιοίκηση της αδιαφάνειας, της διαφθοράς και της αλαζονείας είναι το τοπικό κράτος της παρακμής που πρέπει όχι απλώς να το γκρεμίσουμε αλλά να το συντρίψουμε.