Στις 18 – 2 – 11 ο πρώην βουλευτής Εύβοιας του ΠΑΣΟΚ, Δημήτρης Πιπεργιάς παρουσίασε με δελτίο τύπου τις απόψεις του σχετικά με τα προβλήματα που προέκυψαν από τις αποφάσεις της ΡΑΕ και τις διαδικασίες της ΔΕΗ για την υποβολή και την αξιοποίηση των επενδυτικών σχεδίων εγκατάστασης Φ/Β στην Εύβοια. Επίσης ενημέρωσε ότι θα προχώρησε σε σειρά συναντήσεων με τους αρμόδιους φορείς (ΔΕΗ – ΡΑΕ - ΥΠΕΚΑ) με σκοπό την εξεύρεση λύσης.Σε ανακοίνωσή του αναφέρει:
Μετά την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων και επαφών είμαι στην ευχάριστη θέση να σας γνωρίσω ότι οι απόψεις – προτάσεις μου έγιναν σχεδόν στο σύνολο τους αποδεκτές.
Ήδη αξιολογείται το σύνολο των αιτημάτων που υποβλήθηκαν στις 10 – 2 – 11, με σκοπό την ικανοποίηση συντριπτικής πλειοψηφίας τους, ενώ η ΔΕΗ μετά από αναμενόμενη
απόφαση της ΡΑΕ θα συνεχίσει να δέχεται αιτήματα για την εγκατάσταση Φ/Β στις στέγες στα πλαίσια του σχετικού προγράμματος ικανοποιώντας όσα από αυτά δεν
αντιμετωπίζουν προβλήματα κορεσμού γραμμών δικτύου.
απόφαση της ΡΑΕ θα συνεχίσει να δέχεται αιτήματα για την εγκατάσταση Φ/Β στις στέγες στα πλαίσια του σχετικού προγράμματος ικανοποιώντας όσα από αυτά δεν
αντιμετωπίζουν προβλήματα κορεσμού γραμμών δικτύου.
Η θετική κατάληξη των ενεργειών που έγιναν αποδεικνύει πως με συστηματική δουλειά, γνώση και τεκμηριωμένες προτάσεις μπορούν ν΄ αντιμετωπιστούν προβλήματα του τόπου
μας.
μας.
ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
Στα μέσα της δεκαετίας του 80 τα λιμνάζοντα συσσωρευμένα κεφάλαια αναζήτησαν «επενδυτική διέξοδο» στην «απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας». Μέχρι τότε ο ηλεκτρισμός δεν παρουσίαζε κερδοσκοπικό-επενδυτικό ενδιαφέρον αφού η πρόβλεψη αποδόσεων ήταν μικρή και ο χρόνος αποσβέσεων εξαιρετικά μεγάλος. Η απουσία «επενδυτικού» ενδιαφέροντος εξ’ άλλου σε συνδυασμό με την ανάγκη εξηλεκτρισμού της υπαίθρου και την αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ( φράγματα –ορυχεία - υδροηλεκτρικά και θερμικά εργοστάσια - δίκτυα μεταφοράς και διανομής ), που απαιτούσαν μεγάλα κεφάλαια και επιχειρήσεις κλίμακας, οδήγησε στην ίδρυση της ΔΕΗ και τις εξαγορές των ηλεκτρικών εταιριών που υπήρχαν σ όλη την Ελλάδα (δεκαετίες 50-60-70 ).
Ο χρόνος των αποσβέσεων των ενεργειακών επενδύσεων είναι δηλωτικός των παραπάνω αναγραφομένων. Η ΔΕΗ τον υπολόγιζε και τον υπολογίζει τουλάχιστον στην 25ετία. Οι ιδιώτες επενδυτές μετά βίας επενδύουν με ορίζοντα την 10ετια.
Η «απελευθέρωση των αγορών» είχε σαν προκάλυμμα την θεωρία ότι ο ανταγωνισμός θα εξασφαλίσει μείωση των τιμών στον καταναλωτή και έγινε κύρια επιδίωξη των νεοφιλελεύθερων οικονομικών προγραμμάτων σχεδόν όλων των συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων. Το ηλεκτρικό ρεύμα από βασικό κοινωνικό αγαθό χαρακτηρίσθηκε «προϊόν» και η λογική της κοινής ωφέλειας αντικαταστάθηκε από αυτήν της κερδοφορίας. Στην κατεύθυνση αυτή συνέβαλαν οι τεχνολογικές εξελίξεις στις μονάδες παραγωγής (θεαματική βελτίωση του βαθμού απόδοσης - μείωση κόστους – εισαγωγή νέων καυσίμων κλπ) και στη διαχείριση των συστημάτων Η.Ε.(πληροφορική – τηλεπικοινωνίες κλπ). Όπου όμως εφαρμόστηκε η «απελευθέρωση» είχε τα αντίστροφα από τα θεωρητικά επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Έτσι είχαμε αύξηση των τιμών στον τελικό καταναλωτή και πτώση όλων των δεικτών ποιότητας των προσφερομένων αγαθού και υπηρεσιών.
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Κ.Μητσοτάκη επιχείρησε σκανδαλωδώς –ευτυχώς ανεπιτυχώς λόγω έντονων πολιτικών και κοινωνικών αντιδράσεων - να εκχωρήσει μονάδες παραγωγής σε ιδιώτες ( ΒΟΟ, ΒΟΤ, Κυρατσάκης κλπ). Έτσι η τιμή του ρεύματος στη χώρα μας παραμένει - μέχρι σήμερα - από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη και τα αποτέλεσματα της αξιοποίησης των εγχώριων ενεργειακών πόρων, που έγινε τις περασμένες δεκαετίες, καρπούνται ο Λαός και η εθνική μας οικονομία.
Η «ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ» ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Στα μέσα της δεκαετίας του 80 τα λιμνάζοντα συσσωρευμένα κεφάλαια αναζήτησαν «επενδυτική διέξοδο» στην «απελευθέρωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας». Μέχρι τότε ο ηλεκτρισμός δεν παρουσίαζε κερδοσκοπικό-επενδυτικό ενδιαφέρον αφού η πρόβλεψη αποδόσεων ήταν μικρή και ο χρόνος αποσβέσεων εξαιρετικά μεγάλος. Η απουσία «επενδυτικού» ενδιαφέροντος εξ’ άλλου σε συνδυασμό με την ανάγκη εξηλεκτρισμού της υπαίθρου και την αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ( φράγματα –ορυχεία - υδροηλεκτρικά και θερμικά εργοστάσια - δίκτυα μεταφοράς και διανομής ), που απαιτούσαν μεγάλα κεφάλαια και επιχειρήσεις κλίμακας, οδήγησε στην ίδρυση της ΔΕΗ και τις εξαγορές των ηλεκτρικών εταιριών που υπήρχαν σ όλη την Ελλάδα (δεκαετίες 50-60-70 ).
Ο χρόνος των αποσβέσεων των ενεργειακών επενδύσεων είναι δηλωτικός των παραπάνω αναγραφομένων. Η ΔΕΗ τον υπολόγιζε και τον υπολογίζει τουλάχιστον στην 25ετία. Οι ιδιώτες επενδυτές μετά βίας επενδύουν με ορίζοντα την 10ετια.
Η «απελευθέρωση των αγορών» είχε σαν προκάλυμμα την θεωρία ότι ο ανταγωνισμός θα εξασφαλίσει μείωση των τιμών στον καταναλωτή και έγινε κύρια επιδίωξη των νεοφιλελεύθερων οικονομικών προγραμμάτων σχεδόν όλων των συντηρητικών πολιτικών δυνάμεων. Το ηλεκτρικό ρεύμα από βασικό κοινωνικό αγαθό χαρακτηρίσθηκε «προϊόν» και η λογική της κοινής ωφέλειας αντικαταστάθηκε από αυτήν της κερδοφορίας. Στην κατεύθυνση αυτή συνέβαλαν οι τεχνολογικές εξελίξεις στις μονάδες παραγωγής (θεαματική βελτίωση του βαθμού απόδοσης - μείωση κόστους – εισαγωγή νέων καυσίμων κλπ) και στη διαχείριση των συστημάτων Η.Ε.(πληροφορική – τηλεπικοινωνίες κλπ). Όπου όμως εφαρμόστηκε η «απελευθέρωση» είχε τα αντίστροφα από τα θεωρητικά επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Έτσι είχαμε αύξηση των τιμών στον τελικό καταναλωτή και πτώση όλων των δεικτών ποιότητας των προσφερομένων αγαθού και υπηρεσιών.
Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Κ.Μητσοτάκη επιχείρησε σκανδαλωδώς –ευτυχώς ανεπιτυχώς λόγω έντονων πολιτικών και κοινωνικών αντιδράσεων - να εκχωρήσει μονάδες παραγωγής σε ιδιώτες ( ΒΟΟ, ΒΟΤ, Κυρατσάκης κλπ). Έτσι η τιμή του ρεύματος στη χώρα μας παραμένει - μέχρι σήμερα - από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη και τα αποτέλεσματα της αξιοποίησης των εγχώριων ενεργειακών πόρων, που έγινε τις περασμένες δεκαετίες, καρπούνται ο Λαός και η εθνική μας οικονομία.
Η «ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ» ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Η θεωρία της απελευθέρωσης τελικά επικράτησε. Με οδηγίες της Ε.Ε έγινε υποχρέωση και για τη χώρα μας. Βασικός νόμος ο Ν.2773/99 που οδήγησε στην σημερινή δομή της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Βασική διάταξη για την εύρυθμη και οικονομικά αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς είναι αυτή του άρθρου 3 ν2773 για την εποπτεία του κράτους «η οποία ασκείται από τον αρμόδιο Υπουργό στα πλαίσια του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού της Χώρας ». Ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός «διαμορφώνεται σε δεκαετή και πενταετή κυλιόμενη βάση και προσλαμβάνει την μορφή απόφασης του αρμοδίου Υπουργού και γνωστοποιείται στην αρμόδια διαρκή επιτροπή της Βουλής, λαμβάνει υπόψη του τα υπάρχοντα και πιθανολογούμενα ενεργειακά αποθέματα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και τις τάσεις της διεθνούς αγοράς και αποσκοπεί : α)στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της Χώρας β)στην προστασία του περιβάλλοντος στα πλαίσια και των διεθνών υποχρεώσεων της Χώρας γ) στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη της Χώρας και δ) στην παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας και την επίτευξη υγιούς ανταγωνισμού με στόχο την μείωση του κόστους ενέργειας για το σύνολο των χρηστών και καταναλωτών».
Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός δεν προέκυψε έκτοτε εξαιτίας των πιέσεων που ασκούσαν οι «επενδυτές» και των προθέσεων των εκάστοτε Υπουργών να έχουν λιτά τα χέρια τους για οποιεσδήποτε - χρυσοφόρες πολλές φορές - διευθετήσεις. Το μίγμα καυσίμου ήταν και παραμένει βασικό στοιχείο του σχεδιασμού και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το κόστος, την κερδοφορία άρα και τις τιμές του ρεύματος.
Η διαφαινόμενη εγκατάλειψη του εγχώριου λιγνίτη, στο όνομα της «προστασίας» του παγκόσμιου περιβάλλοντος, σε στιγμές βαθειάς κρίσης της εθνικής μας οικονομίας και μεγάλης ανάγκης αύξησης των εξαγωγών και μείωσης των εισαγωγών, συνδυαζόμενη με την υποκατάσταση του από ακριβά εισαγόμενα καύσιμα, κερδοφόρες για λίγους εισαγωγές και πανάκριβες ηλιακές KWH, υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, υποσκάπτει τα θεμέλια της και οδηγεί σε πανάκριβο ρεύμα.
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
Η γνώση των κανόνων και της λειτουργίας της αγοράς Η.Ε. όπως έχει διαμορφωθεί αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την κατανόηση των επιδιώξεων των μεγάλων συμφερόντων που ενεργοποιούνται στην αγορά ηλεκτρισμού, του οικονομικού οφέλους τους και της γενικότερης ζημιάς που προκύπτει από κάθε μια από αυτές.
Με βάση τα προβλεπόμενα από τους νόμους:
Α) Κάθε θερμική μονάδα παραγωγής Η.Ε, που έχει διαθέσιμη εγγυημένη ισχύ, (πιστοποιητικό ισχύος) προσφέρει τις δυνατότητες της στο διαχειριστή του συστήματος (ΔΕΣΜΗΕ).Η διάθεση αμείβεται με 45.000 ευρώ/ MW το χρόνο (ενταχθεί ή δεν ενταχθεί στο σύστημα για παραγωγή) και η δαπάνη μετακυλίεται στους τελικούς καταναλωτές μέσω των προμηθευτών. Η αμοιβή αυτή ήταν μέχρι τα μέσα του 2010 35.000ευρώ και αυξήθηκε με απόφαση της κυβέρνησης σε 45.000 ευρώ ή 28,57%.
Β) Την προηγούμενη κάθε ημέρας υποβάλλονται στο ΔΕΣΜΗΕ,από τους προμηθευτές και εξαγωγείς, δηλώσεις απαιτούμενου φορτίου ανά ώρα προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών-καταναλωτών και από τους παραγωγούς και χονδρεμπόρους- εισαγωγείς προσφορές έγχυσης. Οι προσφορές έγχυσης αφορούν την ισχύ ανά ώρα που μπορούν να διαθέσουν την επομένη και για τους παραγωγούς επιπρόσθετα την τιμή διάθεσης που αντανακλά «τουλάχιστον» το μεταβλητό κόστος λειτουργίας (καύσιμο + λιπαντικά) της μονάδας παραγωγής.
Γ)Με βάση τις δηλώσεις και τις προσφορές γίνεται ο ημερήσιος προγραμματισμός της επόμενης ημέρας. Ο προγραμματισμός αποβλέπει στη κάλυψη όλων των αναγκών σε Η.Ε. Επειδή η Η.Ε. δεν αποθηκεύεται και η έλλειψη της οδηγεί σε διακοπές ακόμη και black out κάθε στιγμή πρέπει να εισρέουν στο σύστημα ποσότητες ρεύματος που να καλύπτουν την ζήτηση. Οι εισροές προγραμματίζεται να προέρχονται κατά προτεραιότητα
1.Από ΑΠΕ (Ανεμογεννήτριες – Φωτοβολταϊκά - Μικρά Υδροηλεκτρικά - Υποχρεωτικά νερά για αρδεύσεις και υδροδοτήσεις – Γεωθερμία - Βιοαέριο κλπ)
2.Από εισαγωγές
3. Από θερμικές μονάδες παραγωγής ξεκινώντας από τη φθηνότερη. Παρέκκλιση γίνεται για λόγους ασφάλειας του συστήματος και γενικότερου συμφέροντος . (Κίνδυνοι black out – τεχνικά ελάχιστα και ευελιξία των μονάδων - αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων κλπ) .
Δ)Το απόγευμα της παραμονής και μετά την κατάρτιση του προγράμματος γίνεται η εκκαθάριση των λογαριασμών και την τρίτη επομένη ημέρα - με βάση την εκτέλεση του - γίνονται οι εκκαθαρίσεις των αποκλίσεων από αυτό.
Ε)Όλες οι εισροές από ΑΠΕ , εισαγωγές και μονάδες παραγωγής αποπληρώνονται με βάση την ακριβότερη τιμή έγχυσης ανά ώρα που ονομάζεται Οριακή Τιμή του Συστήματος (ΟΤΣ) . Έτσι εξηγείται και το πάθος των ιδιωτών να αφαιρεθεί από τη ΔΕΗ σημαντικό ποσοστό από το ρεύμα πού παράγεται με καύσιμο τους φθηνούς λιγνίτες και η διαχείριση των υδροηλεκτρικών εργοστασίων όπως και ευαισθησία που επιδεικνύουν σε θέματα περιβάλλοντος. Πιστεύουν ότι αφαιρώντας από τη ΔΕΗ σημαντικές ποσότητες φθηνής ενέργειας θα επιτύχουν υψηλότερη Οριακή τιμή για περισσότερες ώρες την ημέρα, άρα υψηλότερα έσοδα στα ταμεία τους. Η διαφορά μεταξύ των εγγυημένων τιμών των ΑΠΕ καταβάλλεται από ειδικό λογαριασμό του ΔΕΣΜΗΕ στα έσοδα του οποίου εντάσσεται και το τέλος ΑΠΕ που πληρώνουν οι καταναλωτές. Ο λογαριασμός είναι ελλειμματικός και παρά την αλματώδη αναπροσαρμογή του τέλους το 2010 έκλεισε με σωρευμένο έλλειμμα μεγαλύτερο των 100 εκατομμυρίων ευρώ.
Από την Ημερήσια Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας (Η.Α.Η.Ε.) αγοράζουν ηλεκτρικό ρεύμα οι προμηθευτές και εξαγωγείς με βάση τις δηλώσεις φορτίου και χρεώνονται με βάση την ΟΤΣ .
Η αμοιβή των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με θερμικές μονάδες προέρχεται τόσο από την ισχύ όσο και από τις εγχύσεις που θα πραγματοποιήσουν. Εισπράττουν δηλαδή αμοιβή τόσο από τα πιστοποιητικά ισχύος όσο και από τις εκκαθαρίσεις των εισροών τους στην ημερήσια αγορά.
Όλα τα παραπάνω καθορίζονται από νόμους αλλά και από τους κώδικες που διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν τους κανόνες λειτουργίας της ημερήσιας αγοράς . Η Ρ.Α.Ε. (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) εισηγείται, μετά από διαβούλευση με τους «παίχτες της αγοράς», τους κώδικες που αποτελούν κυβερνητικές αποφάσεις και «εγγυάται» την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς . Η αγορά ηλεκτρισμού έχει διαμορφωθεί πάνω στα κοινόχρηστα, πλέον, δίκτυα μεταφοράς και διανομής αφορά το σύνολο των καταναλωτών. Κάθε καταναλωτής μπορεί να επιλέξει τον προμηθευτή του.
Η ΔΕΗ έχει προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα και είναι: α) Παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με θερμοηλεκτρικά, υδροηλεκτρικά εργοστάσια και ΑΠΕ(στα θερμικά εργοστάσια χρησιμοποιεί σαν καύσιμα τους εγχώριους λιγνίτες, το Φ.Α. και το πετρέλαιο) και β)Προμηθευτής και Έμπορος Η.Ε. Για να εξασφαλιστεί ανεξαρτησία και κοινοχρηστικότητα των δικτύων υποχρεώνεται να διαχωρίσει τα δίκτυα της και να τα παραχωρήσει σε δύο θυγατρικές εταιρίες Μεταφοράς και Διανομής Η.Ε. που δημιουργούνται με νόμο. Επίσης έχει την θυγατρική ΔΕΗ Ανανεώσιμες με την οποία προσπαθεί ν΄ αναπτυχτεί στον τομέα των ΑΠΕ.
ΔΙΑΓΚΩΝΙΣΜΟΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ
Από το 1999, σχεδόν όλες, οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες πήραν θέση για την απελευθέρωση. Ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός δεν καταρτίσθηκε παρά τις προβλέψεις του νόμου και το 2001 μάλιστα, στην έναρξη των διαδικασιών αδειοδότησης νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (με βάση το ν 2773/99 οι άδειες εκδίδονται από τον Υπουργό μετά από γνώμη της ΡΑΕ), εκδηλώθηκε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον που αύξανε την ισχύ κατά 50%.Το ενδιαφέρον αυτό παρά τις μαζικές αδειοδοτήσεις έμεινε στα χαρτιά. Με την πάροδο του χρόνου και προκειμένου να αφεθεί χώρος για τους ιδιώτες επενδυτές απαγορεύτηκε στη ΔΕΗ να κατασκευάζει νέα εργοστάσια. Όσες νέες μονάδες αδειοδοτήθηκαν ήταν σε αντικατάσταση παλαιών μονάδων.
Οι στρεβλώσεις του συστήματος δημιούργησε περίεργες συσπειρώσεις και παράλογες απαιτήσεις. Προέκυψε η συσπείρωση των αδειούχων υποψήφιων «παραγωγών» και έγινε θεσμικός συνομιλητής!!!! Η συσπείρωση αυτή πρόβαλε και προβάλει ακόμη και σήμερα αιτήματα που αντιστρατεύονται τις αρχές της ελεύθερης αγοράς και του ανταγωνισμού . Αντί να ζητάει θωράκιση του ανταγωνισμού διεκδικεί ανάληψη του ρίσκου των «επενδυτών» από τους καταναλωτές και προστασία τους από τον ανταγωνισμό, κύρια της ΔΕΗ-Παραγωγού, προκειμένου να διασφαλίσουν σίγουρη κερδοφορία των επενδύσεων τους.
Το 2004 κατασκευάσθηκε η πρώτη ιδιωτική θερμοηλεκτρική μονάδα (αεριοστροβιλική) μετά από εγγυήσεις και μακροχρόνια σύμβαση επικουρικών υπηρεσιών(ν3175/03) για να ακολουθήσει η μονάδα των ΕΛΠΕ(Ενεργειακή Θεσσαλονίκης) που έγινε με πολιτική απόφαση και σε λάθος σημείο για την ευστάθεια του συστήματος (στο βορρά αντί για το νότο ). Αναπτύχτηκαν όμως οι χονδρεμπορικές εταιρίες που εξασφάλισαν εισαγωγές από χώρες κύρια της ανατολικής Ευρώπης αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη.
Το καλοκαίρι του 2008 η ΟΤΣ με την οποία γίνονται οι αγοροπωλησίες ηλεκτρισμού ξεπέρασε τα 120 ευρω/KWH. Η εκτίναξη των τιμών του Φ.Α. – ακλουθούν με εξάμηνη υστέρηση τις τιμές του πετρελαίου - σε συνδυασμό με την υψηλή ζήτηση οδήγησε την ΟΤΣ σε ιστορικά υψηλά. Είχαμε τότε αλλεπάλληλες ανατιμήσεις των τιμών ηλεκτρισμού. Οι εισαγωγείς και παραγωγοί κατέγραφαν υπερκέρδη και η ΔΕΗ σημαντικές ζημιές. Καθιερώθηκε τότε η Ρήτρα Αναπροσαρμογής Καυσίμων. Δεν εφαρμόσθηκε όμως γιατί επήλθε η παγκόσμια οικονομική κρίση και η θεαματική αποκλιμάκωση των τιμών του πετρελαίου.
Το πάρτι των κερδών πού έκαναν οι ιδιώτες παραγωγοί και εισαγωγείς δημιούργησε ισχυρά κίνητρα για να κατασκευαστούν και νέες ιδιωτικές μονάδες παραγωγής. Οι στρεβλώσεις του συστήματος όμως παρέμειναν όπως και παράλογες απαιτήσεις των ιδιωτών «επενδυτών».
Αποκαλυπτική των παράλογων απαιτήσεων των «επενδυτών» είναι η περίπτωση της μονάδας συμπαραγωγής του «Αυτοπαραγωγού» ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Η μονάδα αδειοδοτήθηκε σαν μονάδα της ΑτΕ για να καλύψει τις ανάγκες τις σε ατμό και ηλεκτρισμό. Εντάθηκε στα προγράμματα του 4ου ΚΠΣ και εισέπραξε τις σχετικές επιδοτήσεις . Όταν όμως η ΟΤΣ έφτασε σε υψηλά επίπεδα υποβλήθηκε αιτήματα προς την κυβέρνηση να αλλάξει την άδεια παραγωγής σε μονάδα συμπαραγωγής και να τροποποιηθούν οι κώδικες ώστε να προτάσσεται στις εγχύσεις από τις μονάδες Φ.Α. Παράλληλα να συνεχίσει ΔΕΗ την τροφοδότηση της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ με ηλεκτρικό ρεύμα. Έτσι απλά διεκδικούσε να πουλά, στην ημερήσια αγορά, το ρεύμα που θα παρήγαγε η μονάδα του σε υψηλές τιμές και να αγοράζει στα χαμηλά από τη ΔΕΗ. Έτσι απλά θα κερδίζει σημαντικά ποσά το χρόνο. Λογαριασμοί που έγιναν το καλοκαίρι του 2008 ανέβαζαν τα ποσά αυτά σε πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Οι απαιτήσεις αυτές έγιναν τελικά αποδεκτές το 2009 από τον τότε ΥΠΑΝ κ Φώλια απόγευμα..…..μεγάλης Πέμπτης!!!!!!!
ΣΤΟ ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΜΑ ΟΙ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΟΡΕΞΕΙΣ
Έκτοτε τα πράγματα άλλαξαν. Η ύφεση οδήγησε σε πτώση της ζήτησης αλλά και της τιμής του πετρελαίου .Οι τιμές στην Η.Α. αποκλιμακώθηκαν σημαντικά. Παρ ΄ όλα αυτά οι πιέσεις συνεχίζονται και εντείνονται. Νέο αίτημα πρόεκυψε σχετικά με την αναπροσαρμογή της αμοιβής διαθεσιμότητας ισχύος. Η διεκδίκηση καθαρή. Να διπλασιαστεί η αμοιβή για την διαθεσιμότητα ισχύος και να φτάσει τις 70000€/MW το χρόνο και ικανοποιήθηκε εν μέρει.. Επίσης το όνομα του «ανοίγματος της αγοράς στον ανταγωνισμό» απαίτησαν και πέτυχαν μέρος (το 40%) του ηλεκτρισμού που παράγεται στις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ και είναι φθηνό να παραχωρηθεί - με τιμές κόστους καυσίμου!!! - στις κερδοσκοπικές τους ορέξεις . Επίσης η διαχείριση των Υδροηλεκτρικών εργοστασίων να γίνεται με τρόπο που να δημιουργεί υψηλή ΟΤΣ . Έτσι η όποια ωφέλεια προκύπτει τόσο από το εθνικό μας καύσιμο όσο και από τα υδροηλεκτρικά στους καταναλωτές ,να μετατραπεί άμεσα σε υψηλή κερδοφορία των συμφερόντων που ενεργοποιούνται στην αγορά Η.Ε. με ότι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές του ηλεκτρισμού.
Παράλληλα το σχέδιο για την μονάδα με καύσιμο το LPG στον ΑΣΤΑΚΟ, που όπως ακούγεται επανέρχεται ,θα επηρεάσει και την αγορά ηλεκτρισμού. Ιδιαίτερα μάλιστα αν δεν έχει εξασφαλιστεί έγκαιρα η κατασκευή νέων διασυνδέσεων και οι συμφωνίες αγοράς του ρεύματος στο εξωτερικό. Στην περίπτωση που προχωρήσει η επένδυση και η παραγωγή της διοχετευτεί στην ελληνική αγορά , τότε η μονάδα αυτή θα προτάσσεται, λόγω χαμηλού κόστους καυσίμου ,στην ημερήσια αγορά, ενώ θα αποπληρώνεται με βάση την οριακή τιμή της Ημερήσιας Αγοράς που συνήθως διαμορφώνεται από μονάδα Φ.Α. Μ΄ αυτό τον τρόπο το LPG, που είναι ευτελές και επικίνδυνο (λόγω της επικινδυνότητας του δεν έχει μεγάλους καταναλωτές στη Ευρώπη) παράγωγο της διαδικασίας διύλισης του πετρελαίου, εξισώνεται τιμολογιακά με το Φ.Α. (LNG) εξασφαλίζοντας υπερκέρδη στους επενδυτές και ρεύμα ακριβό, από επικίνδυνο καύσιμο , στους Έλληνες .
ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Την διετία 2009-2010 ο συνδυασμός χαμηλής ζήτησης χαμηλής τιμής πετρελαίου και υπερεπάρκειας νερών οδήγησαν την ΟΤΣ σε κατάρρευση ,τη ΔΕΗ και τους άλλους προμηθευτές σε κερδοφορία και τους ιδιώτες παραγωγούς και εισαγωγείς σε ζημιές.
Τα πρόσφατα όμως γεγονότα στις αραβικές χώρες και οι προβλέψεις που γίνονται για τη διεθνή τιμή του πετρελαίου (ήδη ξεπέρασε τα 115$ το βαρέλι), προκαλούν ανατριχίλα στην κυβέρνηση και τους προμηθευτές της Η.Ε. Σε κάθε ενεργειακή κρίση οι κερδοσκοπικές τάσεις αυξάνονται , οι στρεβλώσεις της αγοράς και οι αδυναμίες εποπτείας της αποκαλύπτονται. Το καλοκαίρι του 2011, με την ΟΤΣ να σκαρφαλώνει πάλι στα ιστορικά υψηλά επίπεδα και τη ΔΕΗ να έχει απολέσει το 40% της λιγνιτικής της παραγωγής αναμένεται να επικρατήσουν συνθήκες κολάσεως για τους καταναλωτές που, μέσα στη δύνη νέων εισοδηματικών περικοπών, θα κληθούν να πληρώσουν και το ρεύμα χρυσάφι. Οι ιδιώτες προμηθευτές θα εγκαταλείψουν τους πελάτες τους (το έκαναν και την περίοδο 2006-2008) ,οι οποίοι θα κατευθυνθούν στο τελευταίο καταφύγιο, δηλαδή τη ΔΕΗ, που με τη σειρά της - για να καλύψει την πρόσθετη κατανάλωση - θα αγοράζει πανάκριβα με συνέπεια το πέρασμα της σε ζημίες η - το πλέον πιθανότερο - να τις «κοινωνικοποιήσει» αυξάνοντας τα τιμολόγια της. Σημειώνεται πως για πολλούς καταναλωτές αυτά είναι ήδη δυσβάσταχτα και αυτό επιβεβαιώνεται από τους απλήρωτους λογαριασμούς της ΔΕΗ που ξεπέρασαν το 10%.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες επιχειρείται και η «πράσινη ανάπτυξη». Η χωρίς περιορισμούς και Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό προβολή της σαν πανάκεια για την ανάπτυξη και την εθνική οικονομία αποδεικνύεται λάθος . Η κυβέρνηση ήδη υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση . Από την χωρίς περιορισμούς ανάπτυξη των Φ/Β (είναι σαφής η διάταξη του νόμου 3851/10 για τα Φ/Β ισχύος μέχρι 500ΚW ) περάσαμε στο καθορισμό ορίου 2500MW μέχρι το 2020. Με τις σημερινές τιμές η κάλυψη αυτού του στόχου σημαίνει επενδυτική δαπάνη 5 δις € για έργα μικρής ενεργειακής αποδοτικότητας , ελάχιστης προστιθέμενης αξίας οι οποίοι και θα μπορούσαν να έχουν στραφεί σε άλλες επενδύσεις με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία και πολύ καλύτερη ενεργειακή απόδοση. Επίσης επιδότηση των παραγωγών με 1δις € το χρόνο για τα προσεχή 20 χρόνια, ποσό που θα μετακυλιστεί μέσω του τέλους ΑΠΕ στους καταναλωτές . Την ίδια στιγμή άλλα έργα όπως τα Αιολικά Πάρκα, οι μονάδες βιομάζας , τα μεγάλα υδροηλεκτρικά και τα αντλητικά Υδροηλεκτρικά παραμένουν στα χαρτιά. Οι τράπεζες έκλεισαν τις στρόφιγγες προς τους υποψηφίους επενδυτές και η γραφειοκρατία μαζί με την αβελτηρία των ταγών του δημόσιου συμφέροντος παραμένουν, ακόμα και στην εποχή της διαφάνειας , ακαταμάχητες.
Χαρακτηρίζουν συλλήβδην την ενέργεια από υδροηλεκτρικά έργα ισχύος μεγαλύτερης των 15 MW ως μη ανανεώσιμη. Είναι εντυπωσιακό ότι στην περίπτωση αυτή η Ελλάδα δεν προσαρμόζεται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία που χαρακτηρίζει την υδροηλεκτρική παραγωγή ανανεώσιμη ενέργεια στο σύνολό της και αντιστρατεύεται κατάφωρα τα συμφέροντά της, προς όφελος άλλων σκοτεινών συμφερόντων που απεργάζονται την πλήρη ενεργειακή της εξάρτηση.
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΟΝΙΟ
Τις επιδιώξεις των ιδιωτικών συμφερόντων που επικαλούνται - για να εξασφαλίσουν την κερδοφορία τους - την περαιτέρω «απελευθέρωση της αγοράς» προωθούν τα επικαιροποιημένα μνημόνια Νο 2-3 και 4 και οι θεματοφυλακές τους τροϊκανοί..
Η εφαρμογή του σχεδίου για το άνοιγμα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη σε τρίτους, τα λεπτομερή σχέδια για τη διασφάλιση ενός μεγίστου ανοίγματος της αγοράς σε ότι αφορά το μη διασυνδεδεμένο σύστημα (Κρήτη-Ρόδος ), η δέσμευση να ανατεθεί η διαχείριση των υδάτινων πόρων σε ανεξάρτητο φορέα, η αντανάκλαση των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς στο ενεργειακό τμήμα των ρυθμιζόμενων τιμολογίων, οι ανεξάρτητοι χειριστές στα συστήματα μεταφοράς και διανομής και η μεταβίβαση νέων αρμοδιοτήτων στη ΡΑΕ που εμπεριέχονται σε ειδικό κεφάλαιο στο μνημόνιο Νο 4 και τέλος η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ στα πλαίσια του προγράμματος αξιοποίησης της κρατικής περιουσίας είναι τα κυρίως και μεγάλα ζητούμενα. Αναπτύχθηκαν άμυνες και σενάρια αντιμετώπισης των πιέσεων. Η πρόταση για ανταλλαγή, του 40% της παραγόμενης από λιγνίτη, ηλεκτρικής ενέργειας σε άλλη χώρα της Ε.Ε. βρίσκεται στο μικροσκόπιο των Βρυξελών και δοκιμάζεται με προσομοιώσεις.
Είναι ολοφάνερο πως τα συμφέροντα των « αγορών» προτάσσονται. Το εθνικό συμφέρον υποχωρεί!! Ο ηλεκτρισμός από κοινωνικό αγαθό έγινε προϊόν! Η μεγιστοποίηση της κοινής ωφέλειας αντικαταστάθηκε από την βουλιμία του κέρδους! Το καθαρό περιβάλλον μετατρέπεται σε χρυσοφόρες business για τους εκλεκτούς!! Ο καταναλωτής γίνεται υποζύγιο…….
Πολλοί είναι εκείνοι που εναποθέτουν ελπίδες για αντίσταση σε ότι έρχεται στην αγορά ηλεκτρισμού σε ένα σύνολο πατριωτικών, πολιτικών και λαϊκών δυνάμεων που θα συντονίσουν τις προσπάθειες τους και δεν έχουν άδικο. Στα πλαίσια αυτά είναι απόλυτα εξηγήσιμη και η επικοινωνιακή επίθεση που δέχεται η ΓΕΝΟΠ τους τελευταίους μήνες και αποτελεί στην ουσία της-εξω και πέρα από τα πραγματικά περιστατικά- βασική προετοιμασία για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος, μέσα από την κατεδάφιση της όποιας αξιοπιστίας διαθέτει απέναντι στους εργαζόμενους και στο Λαό. Ο χρόνος θα δείξει τα μελλούμενα....που σε κάθε περίπτωση όμως επηρεάζονται και από τις αποφάσεις και τους αγώνες του Λαού.
Βασική διάταξη για την εύρυθμη και οικονομικά αποτελεσματική λειτουργία της αγοράς είναι αυτή του άρθρου 3 ν2773 για την εποπτεία του κράτους «η οποία ασκείται από τον αρμόδιο Υπουργό στα πλαίσια του μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού της Χώρας ». Ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός «διαμορφώνεται σε δεκαετή και πενταετή κυλιόμενη βάση και προσλαμβάνει την μορφή απόφασης του αρμοδίου Υπουργού και γνωστοποιείται στην αρμόδια διαρκή επιτροπή της Βουλής, λαμβάνει υπόψη του τα υπάρχοντα και πιθανολογούμενα ενεργειακά αποθέματα σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και τις τάσεις της διεθνούς αγοράς και αποσκοπεί : α)στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της Χώρας β)στην προστασία του περιβάλλοντος στα πλαίσια και των διεθνών υποχρεώσεων της Χώρας γ) στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη της Χώρας και δ) στην παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της εθνικής οικονομίας και την επίτευξη υγιούς ανταγωνισμού με στόχο την μείωση του κόστους ενέργειας για το σύνολο των χρηστών και καταναλωτών».
Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός δεν προέκυψε έκτοτε εξαιτίας των πιέσεων που ασκούσαν οι «επενδυτές» και των προθέσεων των εκάστοτε Υπουργών να έχουν λιτά τα χέρια τους για οποιεσδήποτε - χρυσοφόρες πολλές φορές - διευθετήσεις. Το μίγμα καυσίμου ήταν και παραμένει βασικό στοιχείο του σχεδιασμού και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό το κόστος, την κερδοφορία άρα και τις τιμές του ρεύματος.
Η διαφαινόμενη εγκατάλειψη του εγχώριου λιγνίτη, στο όνομα της «προστασίας» του παγκόσμιου περιβάλλοντος, σε στιγμές βαθειάς κρίσης της εθνικής μας οικονομίας και μεγάλης ανάγκης αύξησης των εξαγωγών και μείωσης των εισαγωγών, συνδυαζόμενη με την υποκατάσταση του από ακριβά εισαγόμενα καύσιμα, κερδοφόρες για λίγους εισαγωγές και πανάκριβες ηλιακές KWH, υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, υποσκάπτει τα θεμέλια της και οδηγεί σε πανάκριβο ρεύμα.
Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
Η γνώση των κανόνων και της λειτουργίας της αγοράς Η.Ε. όπως έχει διαμορφωθεί αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την κατανόηση των επιδιώξεων των μεγάλων συμφερόντων που ενεργοποιούνται στην αγορά ηλεκτρισμού, του οικονομικού οφέλους τους και της γενικότερης ζημιάς που προκύπτει από κάθε μια από αυτές.
Με βάση τα προβλεπόμενα από τους νόμους:
Α) Κάθε θερμική μονάδα παραγωγής Η.Ε, που έχει διαθέσιμη εγγυημένη ισχύ, (πιστοποιητικό ισχύος) προσφέρει τις δυνατότητες της στο διαχειριστή του συστήματος (ΔΕΣΜΗΕ).Η διάθεση αμείβεται με 45.000 ευρώ/ MW το χρόνο (ενταχθεί ή δεν ενταχθεί στο σύστημα για παραγωγή) και η δαπάνη μετακυλίεται στους τελικούς καταναλωτές μέσω των προμηθευτών. Η αμοιβή αυτή ήταν μέχρι τα μέσα του 2010 35.000ευρώ και αυξήθηκε με απόφαση της κυβέρνησης σε 45.000 ευρώ ή 28,57%.
Β) Την προηγούμενη κάθε ημέρας υποβάλλονται στο ΔΕΣΜΗΕ,από τους προμηθευτές και εξαγωγείς, δηλώσεις απαιτούμενου φορτίου ανά ώρα προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών-καταναλωτών και από τους παραγωγούς και χονδρεμπόρους- εισαγωγείς προσφορές έγχυσης. Οι προσφορές έγχυσης αφορούν την ισχύ ανά ώρα που μπορούν να διαθέσουν την επομένη και για τους παραγωγούς επιπρόσθετα την τιμή διάθεσης που αντανακλά «τουλάχιστον» το μεταβλητό κόστος λειτουργίας (καύσιμο + λιπαντικά) της μονάδας παραγωγής.
Γ)Με βάση τις δηλώσεις και τις προσφορές γίνεται ο ημερήσιος προγραμματισμός της επόμενης ημέρας. Ο προγραμματισμός αποβλέπει στη κάλυψη όλων των αναγκών σε Η.Ε. Επειδή η Η.Ε. δεν αποθηκεύεται και η έλλειψη της οδηγεί σε διακοπές ακόμη και black out κάθε στιγμή πρέπει να εισρέουν στο σύστημα ποσότητες ρεύματος που να καλύπτουν την ζήτηση. Οι εισροές προγραμματίζεται να προέρχονται κατά προτεραιότητα
1.Από ΑΠΕ (Ανεμογεννήτριες – Φωτοβολταϊκά - Μικρά Υδροηλεκτρικά - Υποχρεωτικά νερά για αρδεύσεις και υδροδοτήσεις – Γεωθερμία - Βιοαέριο κλπ)
2.Από εισαγωγές
3. Από θερμικές μονάδες παραγωγής ξεκινώντας από τη φθηνότερη. Παρέκκλιση γίνεται για λόγους ασφάλειας του συστήματος και γενικότερου συμφέροντος . (Κίνδυνοι black out – τεχνικά ελάχιστα και ευελιξία των μονάδων - αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων κλπ) .
Δ)Το απόγευμα της παραμονής και μετά την κατάρτιση του προγράμματος γίνεται η εκκαθάριση των λογαριασμών και την τρίτη επομένη ημέρα - με βάση την εκτέλεση του - γίνονται οι εκκαθαρίσεις των αποκλίσεων από αυτό.
Ε)Όλες οι εισροές από ΑΠΕ , εισαγωγές και μονάδες παραγωγής αποπληρώνονται με βάση την ακριβότερη τιμή έγχυσης ανά ώρα που ονομάζεται Οριακή Τιμή του Συστήματος (ΟΤΣ) . Έτσι εξηγείται και το πάθος των ιδιωτών να αφαιρεθεί από τη ΔΕΗ σημαντικό ποσοστό από το ρεύμα πού παράγεται με καύσιμο τους φθηνούς λιγνίτες και η διαχείριση των υδροηλεκτρικών εργοστασίων όπως και ευαισθησία που επιδεικνύουν σε θέματα περιβάλλοντος. Πιστεύουν ότι αφαιρώντας από τη ΔΕΗ σημαντικές ποσότητες φθηνής ενέργειας θα επιτύχουν υψηλότερη Οριακή τιμή για περισσότερες ώρες την ημέρα, άρα υψηλότερα έσοδα στα ταμεία τους. Η διαφορά μεταξύ των εγγυημένων τιμών των ΑΠΕ καταβάλλεται από ειδικό λογαριασμό του ΔΕΣΜΗΕ στα έσοδα του οποίου εντάσσεται και το τέλος ΑΠΕ που πληρώνουν οι καταναλωτές. Ο λογαριασμός είναι ελλειμματικός και παρά την αλματώδη αναπροσαρμογή του τέλους το 2010 έκλεισε με σωρευμένο έλλειμμα μεγαλύτερο των 100 εκατομμυρίων ευρώ.
Από την Ημερήσια Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας (Η.Α.Η.Ε.) αγοράζουν ηλεκτρικό ρεύμα οι προμηθευτές και εξαγωγείς με βάση τις δηλώσεις φορτίου και χρεώνονται με βάση την ΟΤΣ .
Η αμοιβή των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με θερμικές μονάδες προέρχεται τόσο από την ισχύ όσο και από τις εγχύσεις που θα πραγματοποιήσουν. Εισπράττουν δηλαδή αμοιβή τόσο από τα πιστοποιητικά ισχύος όσο και από τις εκκαθαρίσεις των εισροών τους στην ημερήσια αγορά.
Όλα τα παραπάνω καθορίζονται από νόμους αλλά και από τους κώδικες που διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν τους κανόνες λειτουργίας της ημερήσιας αγοράς . Η Ρ.Α.Ε. (Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας) εισηγείται, μετά από διαβούλευση με τους «παίχτες της αγοράς», τους κώδικες που αποτελούν κυβερνητικές αποφάσεις και «εγγυάται» την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς . Η αγορά ηλεκτρισμού έχει διαμορφωθεί πάνω στα κοινόχρηστα, πλέον, δίκτυα μεταφοράς και διανομής αφορά το σύνολο των καταναλωτών. Κάθε καταναλωτής μπορεί να επιλέξει τον προμηθευτή του.
Η ΔΕΗ έχει προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα και είναι: α) Παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας με θερμοηλεκτρικά, υδροηλεκτρικά εργοστάσια και ΑΠΕ(στα θερμικά εργοστάσια χρησιμοποιεί σαν καύσιμα τους εγχώριους λιγνίτες, το Φ.Α. και το πετρέλαιο) και β)Προμηθευτής και Έμπορος Η.Ε. Για να εξασφαλιστεί ανεξαρτησία και κοινοχρηστικότητα των δικτύων υποχρεώνεται να διαχωρίσει τα δίκτυα της και να τα παραχωρήσει σε δύο θυγατρικές εταιρίες Μεταφοράς και Διανομής Η.Ε. που δημιουργούνται με νόμο. Επίσης έχει την θυγατρική ΔΕΗ Ανανεώσιμες με την οποία προσπαθεί ν΄ αναπτυχτεί στον τομέα των ΑΠΕ.
ΔΙΑΓΚΩΝΙΣΜΟΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ
Από το 1999, σχεδόν όλες, οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες πήραν θέση για την απελευθέρωση. Ο μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός δεν καταρτίσθηκε παρά τις προβλέψεις του νόμου και το 2001 μάλιστα, στην έναρξη των διαδικασιών αδειοδότησης νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (με βάση το ν 2773/99 οι άδειες εκδίδονται από τον Υπουργό μετά από γνώμη της ΡΑΕ), εκδηλώθηκε τόσο μεγάλο ενδιαφέρον που αύξανε την ισχύ κατά 50%.Το ενδιαφέρον αυτό παρά τις μαζικές αδειοδοτήσεις έμεινε στα χαρτιά. Με την πάροδο του χρόνου και προκειμένου να αφεθεί χώρος για τους ιδιώτες επενδυτές απαγορεύτηκε στη ΔΕΗ να κατασκευάζει νέα εργοστάσια. Όσες νέες μονάδες αδειοδοτήθηκαν ήταν σε αντικατάσταση παλαιών μονάδων.
Οι στρεβλώσεις του συστήματος δημιούργησε περίεργες συσπειρώσεις και παράλογες απαιτήσεις. Προέκυψε η συσπείρωση των αδειούχων υποψήφιων «παραγωγών» και έγινε θεσμικός συνομιλητής!!!! Η συσπείρωση αυτή πρόβαλε και προβάλει ακόμη και σήμερα αιτήματα που αντιστρατεύονται τις αρχές της ελεύθερης αγοράς και του ανταγωνισμού . Αντί να ζητάει θωράκιση του ανταγωνισμού διεκδικεί ανάληψη του ρίσκου των «επενδυτών» από τους καταναλωτές και προστασία τους από τον ανταγωνισμό, κύρια της ΔΕΗ-Παραγωγού, προκειμένου να διασφαλίσουν σίγουρη κερδοφορία των επενδύσεων τους.
Το 2004 κατασκευάσθηκε η πρώτη ιδιωτική θερμοηλεκτρική μονάδα (αεριοστροβιλική) μετά από εγγυήσεις και μακροχρόνια σύμβαση επικουρικών υπηρεσιών(ν3175/03) για να ακολουθήσει η μονάδα των ΕΛΠΕ(Ενεργειακή Θεσσαλονίκης) που έγινε με πολιτική απόφαση και σε λάθος σημείο για την ευστάθεια του συστήματος (στο βορρά αντί για το νότο ). Αναπτύχτηκαν όμως οι χονδρεμπορικές εταιρίες που εξασφάλισαν εισαγωγές από χώρες κύρια της ανατολικής Ευρώπης αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη.
Το καλοκαίρι του 2008 η ΟΤΣ με την οποία γίνονται οι αγοροπωλησίες ηλεκτρισμού ξεπέρασε τα 120 ευρω/KWH. Η εκτίναξη των τιμών του Φ.Α. – ακλουθούν με εξάμηνη υστέρηση τις τιμές του πετρελαίου - σε συνδυασμό με την υψηλή ζήτηση οδήγησε την ΟΤΣ σε ιστορικά υψηλά. Είχαμε τότε αλλεπάλληλες ανατιμήσεις των τιμών ηλεκτρισμού. Οι εισαγωγείς και παραγωγοί κατέγραφαν υπερκέρδη και η ΔΕΗ σημαντικές ζημιές. Καθιερώθηκε τότε η Ρήτρα Αναπροσαρμογής Καυσίμων. Δεν εφαρμόσθηκε όμως γιατί επήλθε η παγκόσμια οικονομική κρίση και η θεαματική αποκλιμάκωση των τιμών του πετρελαίου.
Το πάρτι των κερδών πού έκαναν οι ιδιώτες παραγωγοί και εισαγωγείς δημιούργησε ισχυρά κίνητρα για να κατασκευαστούν και νέες ιδιωτικές μονάδες παραγωγής. Οι στρεβλώσεις του συστήματος όμως παρέμειναν όπως και παράλογες απαιτήσεις των ιδιωτών «επενδυτών».
Αποκαλυπτική των παράλογων απαιτήσεων των «επενδυτών» είναι η περίπτωση της μονάδας συμπαραγωγής του «Αυτοπαραγωγού» ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. Η μονάδα αδειοδοτήθηκε σαν μονάδα της ΑτΕ για να καλύψει τις ανάγκες τις σε ατμό και ηλεκτρισμό. Εντάθηκε στα προγράμματα του 4ου ΚΠΣ και εισέπραξε τις σχετικές επιδοτήσεις . Όταν όμως η ΟΤΣ έφτασε σε υψηλά επίπεδα υποβλήθηκε αιτήματα προς την κυβέρνηση να αλλάξει την άδεια παραγωγής σε μονάδα συμπαραγωγής και να τροποποιηθούν οι κώδικες ώστε να προτάσσεται στις εγχύσεις από τις μονάδες Φ.Α. Παράλληλα να συνεχίσει ΔΕΗ την τροφοδότηση της ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ με ηλεκτρικό ρεύμα. Έτσι απλά διεκδικούσε να πουλά, στην ημερήσια αγορά, το ρεύμα που θα παρήγαγε η μονάδα του σε υψηλές τιμές και να αγοράζει στα χαμηλά από τη ΔΕΗ. Έτσι απλά θα κερδίζει σημαντικά ποσά το χρόνο. Λογαριασμοί που έγιναν το καλοκαίρι του 2008 ανέβαζαν τα ποσά αυτά σε πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Οι απαιτήσεις αυτές έγιναν τελικά αποδεκτές το 2009 από τον τότε ΥΠΑΝ κ Φώλια απόγευμα..…..μεγάλης Πέμπτης!!!!!!!
ΣΤΟ ΑΠΟΚΟΡΥΦΩΜΑ ΟΙ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΕΣ ΟΡΕΞΕΙΣ
Έκτοτε τα πράγματα άλλαξαν. Η ύφεση οδήγησε σε πτώση της ζήτησης αλλά και της τιμής του πετρελαίου .Οι τιμές στην Η.Α. αποκλιμακώθηκαν σημαντικά. Παρ ΄ όλα αυτά οι πιέσεις συνεχίζονται και εντείνονται. Νέο αίτημα πρόεκυψε σχετικά με την αναπροσαρμογή της αμοιβής διαθεσιμότητας ισχύος. Η διεκδίκηση καθαρή. Να διπλασιαστεί η αμοιβή για την διαθεσιμότητα ισχύος και να φτάσει τις 70000€/MW το χρόνο και ικανοποιήθηκε εν μέρει.. Επίσης το όνομα του «ανοίγματος της αγοράς στον ανταγωνισμό» απαίτησαν και πέτυχαν μέρος (το 40%) του ηλεκτρισμού που παράγεται στις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ και είναι φθηνό να παραχωρηθεί - με τιμές κόστους καυσίμου!!! - στις κερδοσκοπικές τους ορέξεις . Επίσης η διαχείριση των Υδροηλεκτρικών εργοστασίων να γίνεται με τρόπο που να δημιουργεί υψηλή ΟΤΣ . Έτσι η όποια ωφέλεια προκύπτει τόσο από το εθνικό μας καύσιμο όσο και από τα υδροηλεκτρικά στους καταναλωτές ,να μετατραπεί άμεσα σε υψηλή κερδοφορία των συμφερόντων που ενεργοποιούνται στην αγορά Η.Ε. με ότι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές του ηλεκτρισμού.
Παράλληλα το σχέδιο για την μονάδα με καύσιμο το LPG στον ΑΣΤΑΚΟ, που όπως ακούγεται επανέρχεται ,θα επηρεάσει και την αγορά ηλεκτρισμού. Ιδιαίτερα μάλιστα αν δεν έχει εξασφαλιστεί έγκαιρα η κατασκευή νέων διασυνδέσεων και οι συμφωνίες αγοράς του ρεύματος στο εξωτερικό. Στην περίπτωση που προχωρήσει η επένδυση και η παραγωγή της διοχετευτεί στην ελληνική αγορά , τότε η μονάδα αυτή θα προτάσσεται, λόγω χαμηλού κόστους καυσίμου ,στην ημερήσια αγορά, ενώ θα αποπληρώνεται με βάση την οριακή τιμή της Ημερήσιας Αγοράς που συνήθως διαμορφώνεται από μονάδα Φ.Α. Μ΄ αυτό τον τρόπο το LPG, που είναι ευτελές και επικίνδυνο (λόγω της επικινδυνότητας του δεν έχει μεγάλους καταναλωτές στη Ευρώπη) παράγωγο της διαδικασίας διύλισης του πετρελαίου, εξισώνεται τιμολογιακά με το Φ.Α. (LNG) εξασφαλίζοντας υπερκέρδη στους επενδυτές και ρεύμα ακριβό, από επικίνδυνο καύσιμο , στους Έλληνες .
ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Την διετία 2009-2010 ο συνδυασμός χαμηλής ζήτησης χαμηλής τιμής πετρελαίου και υπερεπάρκειας νερών οδήγησαν την ΟΤΣ σε κατάρρευση ,τη ΔΕΗ και τους άλλους προμηθευτές σε κερδοφορία και τους ιδιώτες παραγωγούς και εισαγωγείς σε ζημιές.
Τα πρόσφατα όμως γεγονότα στις αραβικές χώρες και οι προβλέψεις που γίνονται για τη διεθνή τιμή του πετρελαίου (ήδη ξεπέρασε τα 115$ το βαρέλι), προκαλούν ανατριχίλα στην κυβέρνηση και τους προμηθευτές της Η.Ε. Σε κάθε ενεργειακή κρίση οι κερδοσκοπικές τάσεις αυξάνονται , οι στρεβλώσεις της αγοράς και οι αδυναμίες εποπτείας της αποκαλύπτονται. Το καλοκαίρι του 2011, με την ΟΤΣ να σκαρφαλώνει πάλι στα ιστορικά υψηλά επίπεδα και τη ΔΕΗ να έχει απολέσει το 40% της λιγνιτικής της παραγωγής αναμένεται να επικρατήσουν συνθήκες κολάσεως για τους καταναλωτές που, μέσα στη δύνη νέων εισοδηματικών περικοπών, θα κληθούν να πληρώσουν και το ρεύμα χρυσάφι. Οι ιδιώτες προμηθευτές θα εγκαταλείψουν τους πελάτες τους (το έκαναν και την περίοδο 2006-2008) ,οι οποίοι θα κατευθυνθούν στο τελευταίο καταφύγιο, δηλαδή τη ΔΕΗ, που με τη σειρά της - για να καλύψει την πρόσθετη κατανάλωση - θα αγοράζει πανάκριβα με συνέπεια το πέρασμα της σε ζημίες η - το πλέον πιθανότερο - να τις «κοινωνικοποιήσει» αυξάνοντας τα τιμολόγια της. Σημειώνεται πως για πολλούς καταναλωτές αυτά είναι ήδη δυσβάσταχτα και αυτό επιβεβαιώνεται από τους απλήρωτους λογαριασμούς της ΔΕΗ που ξεπέρασαν το 10%.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες επιχειρείται και η «πράσινη ανάπτυξη». Η χωρίς περιορισμούς και Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό προβολή της σαν πανάκεια για την ανάπτυξη και την εθνική οικονομία αποδεικνύεται λάθος . Η κυβέρνηση ήδη υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση . Από την χωρίς περιορισμούς ανάπτυξη των Φ/Β (είναι σαφής η διάταξη του νόμου 3851/10 για τα Φ/Β ισχύος μέχρι 500ΚW ) περάσαμε στο καθορισμό ορίου 2500MW μέχρι το 2020. Με τις σημερινές τιμές η κάλυψη αυτού του στόχου σημαίνει επενδυτική δαπάνη 5 δις € για έργα μικρής ενεργειακής αποδοτικότητας , ελάχιστης προστιθέμενης αξίας οι οποίοι και θα μπορούσαν να έχουν στραφεί σε άλλες επενδύσεις με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία και πολύ καλύτερη ενεργειακή απόδοση. Επίσης επιδότηση των παραγωγών με 1δις € το χρόνο για τα προσεχή 20 χρόνια, ποσό που θα μετακυλιστεί μέσω του τέλους ΑΠΕ στους καταναλωτές . Την ίδια στιγμή άλλα έργα όπως τα Αιολικά Πάρκα, οι μονάδες βιομάζας , τα μεγάλα υδροηλεκτρικά και τα αντλητικά Υδροηλεκτρικά παραμένουν στα χαρτιά. Οι τράπεζες έκλεισαν τις στρόφιγγες προς τους υποψηφίους επενδυτές και η γραφειοκρατία μαζί με την αβελτηρία των ταγών του δημόσιου συμφέροντος παραμένουν, ακόμα και στην εποχή της διαφάνειας , ακαταμάχητες.
Χαρακτηρίζουν συλλήβδην την ενέργεια από υδροηλεκτρικά έργα ισχύος μεγαλύτερης των 15 MW ως μη ανανεώσιμη. Είναι εντυπωσιακό ότι στην περίπτωση αυτή η Ελλάδα δεν προσαρμόζεται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία που χαρακτηρίζει την υδροηλεκτρική παραγωγή ανανεώσιμη ενέργεια στο σύνολό της και αντιστρατεύεται κατάφωρα τα συμφέροντά της, προς όφελος άλλων σκοτεινών συμφερόντων που απεργάζονται την πλήρη ενεργειακή της εξάρτηση.
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΝΗΜΟΝΙΟ
Τις επιδιώξεις των ιδιωτικών συμφερόντων που επικαλούνται - για να εξασφαλίσουν την κερδοφορία τους - την περαιτέρω «απελευθέρωση της αγοράς» προωθούν τα επικαιροποιημένα μνημόνια Νο 2-3 και 4 και οι θεματοφυλακές τους τροϊκανοί..
Η εφαρμογή του σχεδίου για το άνοιγμα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη σε τρίτους, τα λεπτομερή σχέδια για τη διασφάλιση ενός μεγίστου ανοίγματος της αγοράς σε ότι αφορά το μη διασυνδεδεμένο σύστημα (Κρήτη-Ρόδος ), η δέσμευση να ανατεθεί η διαχείριση των υδάτινων πόρων σε ανεξάρτητο φορέα, η αντανάκλαση των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς στο ενεργειακό τμήμα των ρυθμιζόμενων τιμολογίων, οι ανεξάρτητοι χειριστές στα συστήματα μεταφοράς και διανομής και η μεταβίβαση νέων αρμοδιοτήτων στη ΡΑΕ που εμπεριέχονται σε ειδικό κεφάλαιο στο μνημόνιο Νο 4 και τέλος η αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ στα πλαίσια του προγράμματος αξιοποίησης της κρατικής περιουσίας είναι τα κυρίως και μεγάλα ζητούμενα. Αναπτύχθηκαν άμυνες και σενάρια αντιμετώπισης των πιέσεων. Η πρόταση για ανταλλαγή, του 40% της παραγόμενης από λιγνίτη, ηλεκτρικής ενέργειας σε άλλη χώρα της Ε.Ε. βρίσκεται στο μικροσκόπιο των Βρυξελών και δοκιμάζεται με προσομοιώσεις.
Είναι ολοφάνερο πως τα συμφέροντα των « αγορών» προτάσσονται. Το εθνικό συμφέρον υποχωρεί!! Ο ηλεκτρισμός από κοινωνικό αγαθό έγινε προϊόν! Η μεγιστοποίηση της κοινής ωφέλειας αντικαταστάθηκε από την βουλιμία του κέρδους! Το καθαρό περιβάλλον μετατρέπεται σε χρυσοφόρες business για τους εκλεκτούς!! Ο καταναλωτής γίνεται υποζύγιο…….
Πολλοί είναι εκείνοι που εναποθέτουν ελπίδες για αντίσταση σε ότι έρχεται στην αγορά ηλεκτρισμού σε ένα σύνολο πατριωτικών, πολιτικών και λαϊκών δυνάμεων που θα συντονίσουν τις προσπάθειες τους και δεν έχουν άδικο. Στα πλαίσια αυτά είναι απόλυτα εξηγήσιμη και η επικοινωνιακή επίθεση που δέχεται η ΓΕΝΟΠ τους τελευταίους μήνες και αποτελεί στην ουσία της-εξω και πέρα από τα πραγματικά περιστατικά- βασική προετοιμασία για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος, μέσα από την κατεδάφιση της όποιας αξιοπιστίας διαθέτει απέναντι στους εργαζόμενους και στο Λαό. Ο χρόνος θα δείξει τα μελλούμενα....που σε κάθε περίπτωση όμως επηρεάζονται και από τις αποφάσεις και τους αγώνες του Λαού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου