Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2013

Το δίλημμα της Σκύρου ..

Το δίλημμα της Σκύρου Δημοσιεύουμε ένα άρθρο που γράφτηκε για το ΒΗΜΑ. Η δημοσίευση του έγινε την  22/08/2007. Η επιλογή έγινε γιατί έχει γραφτεί για το ΒΗΜΑ και αυτό έχει την αξία του, αλλά και γιατί νομίζουμε ότι σήμερα ίσως να μην είχε δημοσιευτεί..

του Αχιλλέα Χεκίμογλου  
Το τεράστιο για την κλίμακα του νησιού έργο περιλαμβάνει 111 ανεμογεννήτριες που θα παράγουν ηλεκτρική ενέργεια 333 ΜW.

Ναι ή όχι στην κατασκευή αιολικού πάρκου
Το όρος Κόχυλας, στο βάθος, όπως φαίνεται από τη Χώρα της Σκύρου. Εκεί σχεδιάζεται να δημιουργηθεί το αιολικό πάρκο



Το 960 μ.Χ. ο βυζαντινός αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς κληροδότησε ένα μεγάλο κομμάτι γης της νήσου Σκύρου στον φίλο του, Οσιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη, τον άνθρωπο που διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της Αθωνικής Πολιτείας. Εκείνο το διάστημα η αυτοκρατορία επιχειρούσε να διώξει τους Αραβες από το Αιγαίο και ο Αθανάσιος στάθμευσε στο νησί και άρχισε να προσεύχεται για τη νίκη του αυτοκράτορα. Ο Νικηφόρος Φωκάς κατατρόπωσε τους Σαρακηνούς στην Κρήτη και, κατά την επιστροφή του, πρόσφερε το 1/5 του νησιού ως αντίδωρο στον μοναχό φίλο του. Μία χιλιετία αργότερα, πολλοί κάτοικοι της Σκύρου θεωρούν ότι αυτό το δώρο ήταν μάλλον δυσμενές για το μέλλον τους, αφού μπορεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου στο νησί.

Η Σκύρος βρίσκεται στη μέση του Αιγαίου και κατοικείται από περίπου 3.000 ανθρώπους. Ο Νότος του νησιού έχει αραιή βλάστηση, υπέροχες παραλίες και φιλοξενεί το αύτοχθον- και υπό εξαφάνιση- σκυριανό άλογο, καθώς και το σπάνιο πτηνό μαυροπετρίτης. Ενα μεγάλο κομμάτι (σχεδόν 40.000 στρέμματα) της άγονης αυτής πλευράς του νησιού ανήκει εδώ και περισσότερα από 1.000 χρόνια στη Μονή Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Ορους. Η εν λόγω περιοχή διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα αιολικά δυναμικά στη χώρα μας και εκεί η κοινοπραξία Αιολική Νοτίου Σκύρου ΑΕ στην οποία η αθωνική μονή συμμετέχει με ποσοστό 95% (και η ΕΝΤΕΚΑ ΑΕ με 5%) φιλοδοξεί να εγκαταστήσει 111 ανεμογεννήτριες των 3 ΜW. Σε απλά ελληνικά αυτό μεταφράζεται σε 111 πελώριους πυλώνες, ο καθένας εκ των οποίων θα φθάνει το ύψος της Ακρόπολης ή του λόφου του Φιλοπάππου. Το ενδεχόμενο εγκατάστασης του μεγαλύτερου ίσως αιολικού πάρκου της Ευρώπης στη μικρή Σκύρο έχει ανάψει τα αίματα πολλών κατοίκων του νησιού.

Καταγγελίες
Η κυρία Αναστασία Φαλτάιτς, εκ των επικεφαλής των αντιδρώντων κατοίκων, δήλωσε: «Αυτό που ετοιμάζονται να κάνουν στη Σκύρο είναι τερατώδες». Σύμφωνα με τους καταγγέλλοντες κατοίκους, «η εγκατάσταση των 111 ανεμογεννητριών σε συνδυασμό με όλα τα συνοδά έργα θα καταστρέψει τόσο την κτηνοτροφία όσο και τη μελισσοκομία,καθώς και την προστατευόμενη περιοχή του». Αυτός είναι και ο χειρότερος εφιάλτης για τους Σκυριανούς. Η αισθητική, οικονομική και περιβαλλοντική υποβάθμιση που θα οδηγήσει σε μαρασμό, ερήμωση και εγκατάλειψη της Σκύρου.

Οι 111 ανεμογεννήτριες, αν τελικά τοποθετηθούν, θα παράγουν 333 ΜW, ενέργεια που αντιστοιχεί στο 15% του εθνικού στόχου, για την επίτευξη του οποίου η χώρα μας έχει δεσμευθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Το πελώριο για την κλίμακα του νησιού σχέδιο έχει προκαλέσει σύγχυση και εκνευρισμό στους κατοίκους. Ο κ. Μάνος Φαλτάιτς δήλωσε στο «Βήμα»: «Δεν είμαστε κατά της αιολικής ενέργειας,αλλά κατά των καταχρήσεων». Οι επικεφαλής των αντιδρώντων λένε «ναι» στην αιολική ενέργεια, αλλά μόνο για τις ανάγκες του νησιού. Αυτή άλλωστε ήταν και η τελική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που όμως βρήκε αντίθετο τον δήμαρχο Σκύρου κ. Μιλτιάδη Χατζηγιαννάκη . Ο κ. Χατζηγιαννάκης δήλωσε στο «Βήμα»: «Είμαι κατά των μεγεθών τού υπό εξέταση έργου και σε καμία περίπτωση δεν μπορώ να το δεχθώ». Πρόσθεσε όμως ότι η Σκύρος διαθέτει από τα υψηλότερα αιολικά δυναμικά στην Ελλάδα και είναι κρίμα να αφεθεί αυτός ο πλούτος ανεκμετάλλευτος. Επίσης, ανέφερε ότι τάσσεται υπέρ της αρχής της αναλογικότητας, ενώ σημείωσε ότι «δεν μπορούμε να κοιτάμε μόνο τον εαυτό μας.Πώς αλλιώς θα λυθούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα της Ελλάδας;».

Η κυρία Δάφνη Μαυρογιώργου, στέλεχος της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ανέφερε στο «Βήμα»: «Αν συγκρίνουμε τα μεγέθη του σχεδιαζόμενου αιολικού πάρκου με αυτά της Σκύρου,το αποτέλεσμα είναι απλά εξωφρενικό». Συμπλήρωσε όμως ότι τα αιολικά πάρκα ενδεχομένως να δημιουργήσουν όχληση στην άγρια ζωή ή στην κτηνοτροφία, όμως είναι αμφίβολο αν θα την επηρεάσουν σημαντικά. Η κυρία Μαυρογιώργου στέκεται σε ένα άλλο σημείο: «Είναι τα συνοδά έργα που θα αποτελέσουν την απειλή για το οικοσύστημα». Κατά κοινή ομολογία, για την κατασκευή αυτού του κολοσσιαίου αιολικού πάρκου θα απαιτηθούν μεγάλης κλίμακας υποδομές σε ολόκληρο το νησί. Μόνο για τη μεταφορά των- ύψους 90 μέτρων- πυλώνων απαιτείται μια μεγάλης κλίμακας οδοποιία, καθώς και σημαντικός αριθμός κτιρίων και κατασκευών. Πρόκειται δηλαδή για «τσιμεντοποίηση» μιας έκτασης που κατά 80% περιλαμβάνει μια προστατευόμενη περιοχή που εντάσσεται στο δίκτυο Νatura 2000, κάτι όμως που η νομοθεσία δεν αποκλείει (υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις). Μια άλλη παράμετρος της υπόθεσης που έχει εξαγριώσει τους αντιδρώντες κατοίκους του νησιού είναι ότι, όπως καταγγέλλουν, η ενδιαφερόμενη κοινοπραξία δεν προχώρησε σε δημόσια διαβούλευση ούτε με τις τοπικές αρχές ούτε και με την τοπική κοινωνία. Η κυρία Αναστασία Φαλτάιτς ανέφερε: «Ενημερωθήκαμε για το σχέδιο εξωδίκως,κανένας στο νησί δεν είχε ιδέα. Η υπόθεση διαδραματίστηκε εν κρυπτώ». Αυτό το σημείο είναι και το μόνο στο οποίο συμφωνούν οι αντιδρώντες και η δημοτική αρχή. Οπως δήλωσε ο κ. Χατζηγιαννάκης, διαμαρτυρόμενος για τη στάση των Αρχών: «Ούτε που μας ρώτησαν.Το μάθαμε τυχαία.Είναι βέβαιον ότι υπάρχουν συμφέροντα που μπορεί να ασκούν πίεση για την υπόθεση».

Από την πλευρά της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας, ο νομικός της εκπρόσωπος κ. Διογένης Καραγιαννακίδης δήλωσε στο «Βήμα»: «Αυτά είναι ανυπόστατα,αφού την άνοιξη του 2005,προτού καν υποβληθεί η αίτηση αδειοδότησης,προτού καν δημιουργηθεί η κοινοπραξία,είχαμε μεταβεί στο νησί εγώ,ο ηγούμενος,ο αντιπρόσωπος της μονής στην ιερά επιστασία και ο κ.Φιλιππίδης της ΕΝΤΕΚΑ ΑΕ». Σύμφωνα με τον κ. Καραγιαννακίδη, τότε ενημερώθηκαν τόσο ο δήμαρχος και ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου όσο και ικανή αντιπροσωπεία του Δημοτικού Συμβουλίου. Μάλιστα πρόσθεσε ότι «δεχθήκαμε και την επίσκεψη μιας άτυπης ομάδας πολιτών στην οποία δώσαμε και χάρτες και πληροφόρηση», ενώ διερωτήθηκε: «Τι άλλο έπρεπε να κάνουμε;Απευθυνθήκαμε στον πλέον επίσημο φορέα της τοπικής κοινωνίας». Βέβαια, είναι άξιον αναφοράς ότι ο κ. Καραγιαννακίδης ομολόγησε ότι το μέγεθος του εγχειρήματος δεν ήταν ακόμη συγκεκριμένο. Χαρακτηριστικά δήλωσε: «Τότε τα πράγματα ήταν ακόμη θολά».


Το σπανιότατο και υπό εξαφάνιση αλογάκι της Σκύρου
Ο νομικός εκπρόσωπος της μονής εξήγησε ότι η Μεγίστη Λαύρα ενδιαφερόταν να αξιοποιήσει την περιουσία της και διάλεξε τον πλέον φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο, απορρίπτοντας προτάσεις για βαριές επενδύσεις. Επίσης δήλωσε: «Τα 450 στρέμματα που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του αιολικού πάρκου είναι κρανίου τόπος που δεν φιλοξενεί σπάνια άγρια ζωή». Στις κατηγορίες των αντιδρώντων κατοίκων για αισθητική διολίσθηση του νησιού η μονή απαντά με το επιχείρημα ότι μόνο 10-13 ανεμογεννήτριες θα είναι ορατές από τη βόρεια πλευρά και αυτές από απόσταση 9 χιλιομέτρων.

Διενέξεις
Ενα άλλο σημείο διένεξης μεταξύ των κατοίκων και της μονής είναι τα οικονομικά οφέλη και οι ζημιές από το έργο. Ενώ οι αντιδρώντες κάτοικοι υποστηρίζουν ότι η λειτουργία του αιολικού πάρκου θα σημάνει το τέλος της κτηνοτροφίας και της μελισσοκομίας στο νησί, η μονή απαντά με το επιχείρημα ότι ο δήμος θα εισπράττει σχεδόν 2 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ για την κατασκευή του έργου θα δημιουργηθούν τουλάχιστον 50 θέσεις εργασίας, με όποια οφέλη αυτό συνεπάγεται για την τοπική κοινωνία. Το κέρδος φαίνεται να είναι το βασικό κίνητρο για την κοινοπραξία, αφού τα έσοδα που θα προέλθουν από τη λειτουργία του αιολικού πάρκου θα αξιοποιηθούν στις αναπαλαιώσεις και ανακατασκευές που απαιτεί η τεράστια ακίνητη περιουσία της μονής ανά την Ελλάδα.

Η μεγάλη σύγκρουση μεταξύ των αντιδρώντων κατοίκων και της κοινοπραξίας βρίσκεται στο νομικό σκέλος της υπόθεσης. Σύμφωνα με την Ενωση Πολιτών Σκύρου και το Μουσείο Φαλτάιτς, το εγχείρημα πάσχει νομικά. Κατά τους καταγγέλλοντες η Σκύρος, καθώς είναι μικρό νησί, υπόκειται στις διεθνείς συμφωνίες περί ήπιας διαχείρισης, ως εκ τούτου είναι ασύμβατη με «βιομηχανικές εγκαταστάσεις υψηλής οχλήσεως», όπως χαρακτηρίζουν το σχεδιαζόμενο αιολικό πάρκο. Επίσης οι αντιδρώντες κάτοικοι υποστηρίζουν ότι οι αιολικοί σταθμοί έρχονται σε ευθεία αντίθεση με το Περιφερειακό Πλαίσιο Στερεάς Ελλάδας, το οποίο προβλέπει για τη Σκύρο ήπιες μορφές τουρισμού, ενώ προσθέτουν ότι το νησί δεν προορίζεται για κάποιον καθοριστικό ρόλο σε σχέση με τα ενεργειακά δίκτυα. Τέλος, επικαλούνται τόσο την έλλειψη σαφούς χωροταξικού σχεδιασμού όσο και την ένταξη του νότιου τμήματος του νησιού στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Νatura 2000, αλλά και στη Ζώνη Ειδικής Προστασίας της Αγριας Πανίδας και Χλωρίδας.

Στα νομικά επιχειρήματα των αντιδρώντων κατοίκων ο κ. Καραγιαννακίδης απαντά: «Η αδειοδότηση για την εγκατάσταση του αιολικού πάρκου είναι μια πάρα πολύ κοπιώδης διαδικασία.Αν υπάρχει κάποιο νομικό κώλυμα,οι αρμόδιες αρχές θα μας το επισημάνουν». Και συμπληρώνει: «Η πορεία προς την αδειοδότηση προχωρεί με πολύ ικανοποιητικούς ρυθμούς». Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας έχει γνωμοδοτήσει θετικά για το έργο.

Το Δημοτικό Συμβούλιο της Σκύρου στις 12 Ιουλίου είπε «όχι» στο τεράστιο αιολικό πάρκο και ζήτησε αιολική ενέργεια μόνο για την κάλυψη των αναγκών του νησιού. Από την πλευρά της μονής τα πράγματα εμφανίζονται διαφορετικά: «Είναι οικονομικά ασύμφορο να κατασκευαστεί μία μικρή μονάδα στο νησί,αφού απέχει πολύ από την ηπειρωτική χώρα και δεν είναι διασυνδεδεμένο με αυτήν» αναφέρει ο κ. Καραγιαννακίδης. «Μόνο μια μεγάλη επένδυση μπορεί να αποσβέσει τα χρήματα που απαιτούνται για το εγχείρημα» λέει και καταλήγει: «Τα περί ενέργειας μόνο για τις ανάγκες του νησιού ας τα πουν στην Πτολεμαΐδα και στις περιοχές που είναι γεμάτες μόλυνση και που έχουν επιφορτισθεί με την παραγωγή ενέργειας για όλους μας».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου