Tρία σενάρια για την Ελλάδα στη μετά Μνημόνιο εποχή

Τρεις επιλογές για την επόμενη ημέρα μετά τη λήξη του προγράμματος στην Ελλάδα εξετάζουν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης στο σημερινό Eurogroup, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του Reuters.

 Όπως μεταδίδει το διεθνές πρακτορείο, αναζητείται το σημείο ισορροπίας ανάμεσα στην ανάγκη να καθησυχάσουν τις διεθνείς αγορές και να καλύψουν τις απαιτήσεις της εσωτερικής πολιτικής σκηνής στην Ελλάδα.

Σημειώνει επίσης ότι «ότι η ελληνική κυβέρνηση εξαρτά την πολιτική της επιβίωση από την έξοδο από το πρόγραμμα διάσωσης ένα χρόνο νωρίτερα».

Οι κατά Reuters τρεις επιλογές είναι οι εξής και σε όλες σημαντικό ρόλο παίζει η χρήση του «μαξιλαριού» των 11 δισεκατομμυρίων από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ):

1. Νέα πιστωτική γραμμή. Προβλέπει επιστροφή του ποσού των 11 δισ. ευρώ στον EFSF. Στην συνέχεια η Ελλάδα θα κάνει αίτηση για μια Πιστωτική Γραμμή με Ενισχυμένες Προϋποθέσεις (Enhanced Conditions Credit Line -ECCL) στο διάδοχο σχήμα του EFSF, τον ESM.

Αυτό θα επιτρέψει στην Ελλάδα να υποστηρίξει ότι δεν βρίσκεται πλέον στο τρέχον πρόγραμμα και θα δώσει τη δυνατότητα στην ευρωζώνη να αυξήσει το ποσό των 11 δισ. αν χρειαστεί και πάντα υπό όρους. Ωστόσο η ένταξη στη γραμμή ECCL σημαίνει και υπογραφή νέου Μνημονίου Συνεννόησης, κάτι που κρίνεται ως «πολιτικά ευαίσθητο» για την Ελλάδα, καθώς τα προηγούμενα μνημόνια περιλάμβαναν λεπτομέρειες των μέτρων λιτότητας τις οποίες απαίτησαν οι δανειστές και θεωρήθηκαν «απώλεια ανεξαρτησίας» από τους Έλληνες.

Η επιλογή αυτή απαιτεί τουλάχιστον πέντε εβδομάδες για να ολοκληρωθεί και προϋποθέτει τους πιο αυστηρούς όρους, καθώς η γραμμή ECCL θα μπορεί να ακυρωθεί αν η Ελλάδα δεν τηρήσει τους στόχους των μεταρρυθμίσεων. Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα θα πρέπει να αιτηθεί ένα νέο, πλήρες πρόγραμμα διάσωσης (fully-fledged bailout).

2. Παράταση και αλλαγή χρήσης του ποσού. Η επιλογή αυτή χρειάζεται τρεις εβδομάδες για να ολοκληρωθεί και προβλέπει ότι τα 11 δισ. του ΤΧΣ θα παραμείνουν διαθέσιμα και μετά το 2014 και θα επιτραπεί ύστερα από τροποποίηση των σχετικών εγγράφων να χρησιμοποιηθούν και για την εξυπηρέτηση του χρέους εκτός από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Τα κεφάλαια θα αποτελέσουν ένα «μαξιλάρι» για την Ελλάδα, αλλά με ανώτατη οροφή τα 11 δισ. ευρώ.

Το EFSF θα μπορεί να επαναγοράσει τα ομόλογά του δίνοντας μετρητά στην Ελλάδα αν αυτή πετύχει τους συμφωνημένους στόχους. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα υπάρξει η ανάγκη υπογραφής νέου μνημονίου. Αν η Ελλάδα δεν πετύχει τους στόχους, δεν θα πάρει τα χρήματα, αλλά το ποσό θα παραμένει στην άκρη για να αξιοποιηθεί όποτε επιτευχθούν οι στόχοι.

Η Κομισιόν θα ελέγχει τις μεταρρυθμίσεις, ενώ ο ρόλος της ΕΚΤ και του ΔΝΤ θα πρέπει να προσδιοριστεί. Το ΔΝΤ θα έχει στην καλύτερη περίπτωση ρόλο «παρατηρητή», κάτι που αρκετές χώρες της ευρωζώνης δεν θεωρούν αρκετό. Παραλλήλως η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφασίσει, αν η συμφωνία είναι αρκετή ώστε να είναι επιλέξιμοι οι ελληνικοί τίτλοι για το πρόγραμμα παροχής ρευστότητας μέσω αγοράς ομόλογων (OMT).

3. Επέκταση του μνημονίου. Η τρίτη επιλογή είναι η επέκταση του υπάρχοντος μνημονίου από 6 έως 15 μήνες και θα χρειαστεί διάστημα 2-3 εβδομάδων για να υπάρξει επίσημη έγκριση. Αυτό θα δώσει περισσότερο χρόνο στην Ελλάδα, ώστε να καλύψει τα υπάρχοντα προαπαιτούμενα και να λάβει το 1,8 δισ. ευρώ της τελευταίας δόσης η οποία υπάρχει κίνδυνος να χαθεί εάν δεν ολοκληρωθεί η τρέχουσα αξιολόγηση έως τα τέλη του έτους.

Κατόπιν, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα μπορούν να συμφωνήσουν σε αλλαγή του σκοπού χρήσης των 11 δισ. ευρώ του ΤΧΣ αφού πρώτα επιστρέψουν στον EFSF στα τέλη του έτους πάνω στη βάση της χρονικής επέκτασης του μνημονίου κατά ένα έτος. Η επιστροφή των κεφαλαίων στο EFSF θα μείωνε αυτόματα το χρέος της Ελλάδας.

Ο ρόλος και ο βαθμός εμπλοκής του ΔΝΤ θα έπρεπε να αποφασιστεί, αλλά ταυτόχρονα θα ήταν εφικτό το πρόγραμμα να μην ονομαστεί μνημόνιο αλλά «επιστολή προθέσεων». Ακόμα και έτσι, όμως, σημειώνει το Reuters αυτή η επιλογή αφήνει το πολιτικό «στίγμα» στην Ελλάδα ότι βρίσκεται ακόμα σε μνημόνιο.