Συμπαραστάτης του πολίτη. Tους βρήκαμε! ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΙ;

Από τους νέους θεσμούς του νόμου «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ¨ σημαντικό και θεσμικό  ρόλο καλείται να παίξει ο «Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης».

Ο Συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης δέχεται καταγγελίες θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του Δήμου, των νομικών του προσώπων και των δημοτικών επιχειρήσεων και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλύονται τα σχετικά προβλήματα.

Έτσι ο «Συμπαραστάτης» θα καταγράφει και θα καταγγέλλει τα φαινόμενα δημοτικής κακοδιοίκησης, περιπτώσεις δηλαδή που ο πολίτης ταλαιπωρείται από υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα και επιχειρήσεις του Δήμου.

Όταν ο Συμπαραστάτης παίρνει κάποια καταγγελία θα πρέπει, αφού την διερευνήσει, εντός 30 ημερών, να απαντήσει στον πολίτη και να θέσει υπό των ευθυνών τους όσους εμπλέκονται. Ο ρόλος του θα είναι επικουρικός του Συνηγόρου του Πολίτη, ενώ στο τέλος κάθε έτους θα συντάσσεται έκθεση η οποία θα συζητείται στην ειδική δημόσια συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον απολογισμό της Δημοτικής Αρχής.

Παράλληλα θα μπορεί να κάνει προτάσεις για τη βελτίωση της δημοτικής διοίκησης και των σχέσεών της µε το κοινό, τόσο στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσής του αλλά και με δική του πρωτοβουλία. Η ετήσια έκθεση, οι προτάσεις και οι συζητήσεις του Συμπαραστάτη με την Δημοτική Αρχή θα αναρτώνται υποχρεωτικά στην ιστοσελίδα του δήμου.

Ο νέος θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης που εισάγεται με τον «Καλλικράτη» σε δήμους άνω των 20.000 κατοίκων, έχει μια αξιόλογη προϊστορία σε χώρες της δυτικής αλλά και της ανατολικής Ευρώπης.
Ας σημειώσουμε ότι στις δυτικές χώρες δεν έχουν φοβηθεί να χρησιμοποιήσουν ευθέως τον όρο Ombudsman/ombudswoman, δηλαδή τον αντίστοιχο όρο του «Συνηγόρου του Πολίτη», αν και στο προσχέδιο νόμου ο θεσμός αναφερόταν ως «Συνήγορος του Δημότη».

Σε πολλές πόλεις της Δυτικής Ευρώπης ο θεσμός λειτουργεί με πολύ καλή διαδικτυακή παρουσία. Ο Συνήγορος του Δημότη καλεί τους δημότες να υποβάλλουν την καταγγελία τους διαδικτυακά και δημοσιεύει τα πορίσματα στην ιστοσελίδα του, φυσικά με απάλειψη των προσωπικών δεδομένων. Η οργάνωση του γραφείου του Συνηγόρου του Δημότη αποτελείται από ένα front office κι ένα back office.

Στο front office εργάζονται τα άτομα που συλλέγουν καταγγελίες σε γραπτή, τηλεφωνική, τηλεομοιοτυπική μορφή ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Πρόκειται για το γραφείο το οποίο έρχεται σε επαφή με το κοινό.
Στο back office απασχολούνται δέκα άτομα, τα οποία εξετάζουν τις καταγγελίες και οργανώνουν την διαμεσολάβηση με τις δημοτικές υπηρεσίες, για την επίλυση των παραπόνων.

Η οργάνωση του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης σε όλους τους δήμους του «Καλλικράτη» θα πρέπει λοιπόν να γίνει λαμβανομένων υπόψη των βέλτιστων πρακτικών που ακολουθούνται εδώ και χρόνια από τους αντίστοιχους θεσμούς και σε άλλες χώρες.

Να μην αρκεστούμε δηλαδή στο minimum που προβλέπει ο Καλλικράτης, αλλά να επιδιώξουμε το maximum, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει αυτή η οργάνωση να αποφεύγει τα καταγεγραμμένα προβλήματα που καθιστούν αναποτελεσματικό το θεσμό, όπως η έλλειψη ανεξαρτησίας του Συμπαραστάτη (όπως θα συμβαίνει εάν πρόκειται για πρώην δημοτικό υπάλληλο ή πρόσωπο με στενή σχέση με τις δημοτικές αρχές), αλλά και η έλλειψη αδιαφάνειας (όπως όταν αποκρύπτονται τα πορίσματα από την κοινή γνώμη).

Ποια είναι όμως τα κατάλληλα προσόντα και τα σημαντικά εκείνα εφόδια που πρέπει να έχει ο υποψήφιος ώστε να ανταποκριθεί επάξια στον ρόλο που θα του αναθέσει με αντιμισθία η πολιτεία,  ώστε να επιτύχει στην πράξη αυτός ο σημαντικός θεσμός;

Θα πρέπει να εγγυάται  την αρχή της ταχείας επίλυσης των διαφορών, χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση και κατ' ανώτατο όριο εντός των 30 ημερών που ο νόμος τάσσει για την γραπτή ενημέρωση του ενδιαφερόμενου. Μόνο όταν ο συμπαραστάτης επεμβαίνει άμεσα και χωρίς καθυστέρηση θα αποτελέσει πραγματικά ένα εναλλακτικό μηχανισμό για την επίλυση των διαφορών, δικαιώνοντας έτσι την θέσπισή του, σύμφωνα με την αιτιολογική εκθεση του Καλλικράτη. Η αρχή της ταχείας επίλυσης των διαφορών επιβάλλει την εκτέλεση της αποστολής του με έναν αντι-γραφειοκρατικό τρόπο, αλλά και την υποστήριξή του από προσωπικό του Δήμου που έχει ειδίκευση σε ορισμένους κεντρικούς τομείς που πρόκειται να απασχολήσουν το έργο του.

Η αποτελεσματική οργάνωση και λειτουργία του νέου θεσμού επιβάλλει την τήρηση των παρακάτω αρχών:

1. αρχή της αμεροληψίας, αντικειμενικότητας και ανεξαρτησίας
2. αρχή της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης
3. αρχή της προστασίας των προσωπικών δεδομένων
4. αρχή της επιείκειας
5. αρχή της ταχείας επίλυσης των διαφορών

Ο νόμος αναφέρει πως θα πρέπει το υπό εξέταση πρόσωπο να είναι εγνωσμένου κύρους να έχει επαγγελματική εμπειρία και επιστημονική γνώση και σύνθετη αναλυτική σκέψη, να έχει δηλαδή ένα ολοκληρωμένο άτομο   το οποίο να μπορεί ταυτόχρονα να καλύπτει την διοίκηση όταν είναι σύννομη και να την καταγγέλλει όταν αυτή δρά πέρα από όσα «ετάχθη» να υπηρετήσει, ώστε να υπάρχει αξιοπιστία και βαρύτητα στις απόψεις που θα εκφράζει στην κοινωνία και στο Δημοτικό Συμβούλιο.

Δυστυχώς όμως, φαίνεται ότι οι νέοι άρχοντες των ¨ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΙΚΩΝ¨ Δήμων φάνηκαν κατώτεροι τον περιστάσεων. Όλοι σχεδόν οι δήμαρχοι θέλησαν να εκλέξουν-επιλέξουν, άτομα της απόλυτης εμπιστοσύνης τους, ώστε να τα χειραγωγούν και να μπορούν να  τα έχουν υπό ομηρία.

Τα κοινωνικά κριτήρια των ατόμων που επιλέγηκαν ήταν προϊόντα συμβιβασμών και συναλλαγής. Η πλειοψηφία της Εύβοιας δεν γνώριζε τους κοινωνικοί αγώνες, τους προβληματισμοί τους για τα προβλήματα του νομού τις προτάσεις τους για την έξοδο από την κρίση και το «αύριο» του νομού και του Δήμου, ή τουλάχιστον σε εμάς δεν έχουν πέσει στην αντίληψή μας το ¨όλο¨ προφίλ τους, γιατί και οι ίδιοι δεν φρόντισαν να καταθέσουν τις αρχές τους,  ώστε τα ίδια να δίνουν μια ελπίδα αισιοδοξίας και εμπιστοσύνης ότι θα δράσουν ανεξάρτητα.

Μακάρι να υπάρξουν άτομα που να μας διαψεύσουν.
eviapost