Economist: Άδικο και κοντόφθαλμο το κυπριακό deal

Όποια και αν ήταν η λογική της, η απόφαση είναι λάθος για τρεις λόγους.
Ο πρώτος είναι ότι «ξαναξυπνά» τον κίνδυνο μετάστασης της κρίσης, από άλλο μέρος της ευρωζώνης. Οι καταθέτες είχαν καταφέρει μέχρι τώρα να βγουν γενικά αλώβητοι από την οικονομική κρίση. 

Τώρα όμως πρέπει να υποστούν “bail in”, και ορισμένοι από αυτούς κατά παράβαση της ρητής υπόσχεσης που είχαν λάβει ότι μπορούν να είναι σίγουροι ότι θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους ακόμα και αν καταρρεύσει μια τράπεζα.

Οι ηγέτες της ευρωζώνης θα παρουσιάσουν τη συμφωνία ως αντιπροσωπευτική των μοναδικών συνθηκών στην Κύπρο, όπως έκαναν πέρυσι με την αναδιάρθρωση του χρέους στην Ελλάδα. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Economist, οι άλλες χώρες θα εκλάβουν τη συμφωνία αυτή ως προηγούμενο το οποίο αντανακλά τις επίμονες απαιτήσεις των πιστωτριών χωρών για μοίρασμα του οικονομικού βάρους. Και προειδοποιεί ότι «οι πιθανότητες για μεγάλες, αποσταθεροποιητικές κινήσεις χρήματος μόλις εκτινάχθηκαν».
Το δεύτερο λάθος της συμφωνίας έχει να κάνει με την δικαιοσύνη. «Μπορεί κανείς να διαφωνήσει με τις αρχές του «κουρέματος» των μη εξασφαλισμένων καταθετών. Μπορεί επίσης να υποστηρίξει ότι πρέπει πρώτα να πληρώσουν όλοι στις κυπριακές τράπεζες προτού πληρώσουν οι φορολογούμενοι άλλων χωρών. Όμως δεν υπάρχει καμία ηθική αναγκαιότητα να «φάνε ξύλο» οι Κύπριες χήρες και να μείνουν αλώβητοι οι ομολογιούχοι πρώτης εξασφάλισης των τραπεζών, όπως φαίνεται ότι γίνεται σ’ αυτή την περίπτωση. Ούτε να επιβληθούν απώλειες σε επενδυτές κρατικών ομολόγων στην Κύπρο. Ούτε να προστατευθούν οι καταθέτες στις ελληνικές μονάδες των κυπριακών τραπεζών, όπως επίσης γίνεται σ’ αυτή την περίπτωση. Η ευρωζώνη μπορεί να χρησιμοποιήσει τον «μανδύα» της δικαιοσύνης για να καλύψει αυτή τη διάσωση, όμως δείχνει μια εξαιρετικά επιλεκτική αντιμετώπιση. Η επιμονή της ευρωζώνης ότι αυτή είναι μια έκτακτη περίπτωση, δείχνει ξεκάθαρα ότι όταν κινδυνεύουν αρκετοί ξένοι και όταν η χώρα είναι αρκετά μικρή ώστε να την κάνεις ότι θες, έχεις ένα αποτέλεσμα σαν αυτό της Κύπρου (αυτός είναι ο ένας λόγος για τον οποίον ο κόσμος αναρωτιέται πλέον για τις επιπτώσεις αυτής της συμφωνίας για την μικρή Λετονία, η οποία επίσης ‘στεγάζει’ πολύ ρωσικό χρήμα και η οποία αναμένεται να ενταχθεί στην ευρωζώνη το 2014)», τονίζει το Economist.
Το τελευταίο λάθος είναι στρατηγικό, σύμφωνα με τον Economist, που θεωρεί ότι η κυπριακή συμφωνία δεν έχει κανένα ειρμό. Όπως επισημαίνει, η ευρωκρίση έμεινε για λίγους μήνες σε αδράνεια, χάρη κυρίως στην ετοιμότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να παρέμβει προκειμένου να βοηθήσει τις προβληματικές χώρες. Το τίμημα για την βοήθεια αυτή είναι ότι η ΕΚΤ θα επιμείνει οι χώρες να ενταχθούν σε πρόγραμμα διάσωσης. «Το πολιτικό τίμημα της ένταξης σε πρόγραμμα διάσωσης μόλις ανέβηκε, και έτσι το δίκτυο ασφαλείας στη ΕΚΤ φαίνεται λίγο πιο… αδύναμο» σχολιάζει.
Παράλληλα, η διάσωση αυτή φαίνεται να απομακρύνει περισσότερο την Ευρώπη από τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται προκειμένου να λύσει την κρίση μια και καλή, αφού, αντί να χρησιμοποιεί τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας για να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες, και ως εκ τούτου να αποδυναμώσει τους δεσμούς τους με τις κυβερνήσεις, η ευρωζώνη συνεχίζει να εξισώνει τις διασώσεις τραπεζών με τις διασώσεις χωρών. Σε ότι αφορά την αμοιβαιοποίηση του χρέους, μετά την επιβολή απωλειών στους εγχώριους καταθέτες, το τίμημα της στήριξης από την υπόλοιπη Ευρώπη μπορεί να υποστηριχθεί ότι είναι πιο ακριβό τώρα απ’ οσο ποτέ.
Ούτε η συνεχιζόμενη προσπάθεια για διόρθωση των χρηματοοικονομικών μπορεί να δικαιολογήσει τη συμφωνία. Για να βελτιωθεί η ρευστότητα των τραπεζών, πρέπει να ενθαρρυνθούν ώστε να έχουν περισσότερες καταθέσεις. Οι καταθέσεις είναι μια καλή πηγή χρηματοδότησης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει ποτέ μαζική φυγή τους. Και αυτό καθίσταται ιδιαίτερα δύσκολο με το deal της Κύπρου.