Βασίλης Κεδίκογλου Η φοροδιαφυγή στη διακίνηση των προϊόντων».

Φαίνεται πως αγνοείται ότι η φοροδιαφυγή ευρίσκεται, κυρίως, στη διακίνηση των προϊόντων, στις αγοραπωλησίες, στους έμμεσους φόρους επί των συναλλαγών (ΦΠΑ, χαρτόσημο κλπ.).  

Από τη διακίνηση εξάγεται και το εισόδημα. Διαφορετικά δεν εξηγείται η εφεκτικότητα έως ανοχή του νομικού πλαισίου προστασίας από τη φοροδιαφυγή.

Δεν είναι υπερβολή ο ισχυρισμός ότι το πλαίσιο αυτό, σε συνδυασμό με τους υψηλούς εμμέσους φόρους, υποθάλπει και προκαλεί στη διάπραξη του αδικήματος.

Έκδοση και καταχώριση ενός πλαστού ή εικονικού τιμολογίου είναι πράξη συνήθης και εκτελείται με την ευκολία νόμιμης ενέργειας.

Η φοροδιαφυγή αποβάλλεται από την αγορά, όταν προϊόντα και υπηρεσίες συνοδεύονται από τα πραγματικά παραστατικά των συναλλαγών, αποδείξεις, τιμολόγια, δελτία αποστολής, κλπ. δηλ. όταν επικρατεί πλήρης διαφάνεια. Πραγματικά παραστατικά συνοδεύουν τις  συναλλαγές των επιχειρήσεων όταν αυτές τηρούν βιβλία αποθήκης και οι μεταποιητικές, επί πλέον, και βιβλία παραγωγής και κοστολογίου.

Το Α και το Ω της διαφάνειας είναι η τήρηση βιβλίων αποθήκης. Μόνον με τα βιβλία αποθήκης έχομε πλήρη γνώση της κίνησης των αποθεμάτων, της εικόνας της επιχείρησης, ανά πάσα στιγμή. Τα βιβλία αποθήκης υποχρεώνουν να διακινούνται τα προϊόντα με παραστατικά. Οι επιχειρήσεις που τηρούν βιβλία αποθήκης δεν μπορούν ούτε να εκδώσουν ούτε να δεχθούν και να καταχωρίσουν πλαστά και εικονικά τιμολόγια. Για’ αυτές τα τιμολόγια πρέπει να συνοδεύονται από την κίνηση των αγαθών, από τα δελτία αποστολής-παραλαβής.

Τα βιβλία αποθήκης εκτός της χρησιμότητας κατά της παραοικονομίας είναι όπλο κατά της νοθείας και του λαθρεμπορίου, το οποίο στα καύσιμα, στα τσιγάρα και στα είδη λεθρεμπορίου ανθεί.

Είναι αυτονόητο πως χωρίς αυστηροποίηση και επέκταση της τήρησης βιβλίων αποθήκης και παραγωγής και κοστολογίου (για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις), η πολιτική καταπολέμησης  της φοροδιαφυγής και του λαθρεμπορίου, δεν έχει νόημα.

Παρά ταύτα, την προφανή αναγκαιότητα επέκτασης της τήρησης βιβλίων αποθήκης σε μεγαλύτερο εύρος επιχειρήσεων με τον νόμο Ν3842/2010 το Υπουργείο Οικονομικών θέσπισε υποχρέωση τήρησης βιβλίου αποθήκης εφόσον η επιχείρηση έχει κύκλο εργασιών (τζίρο) άνω των 5.000.000 ευρώ και για επιχείρηση που πωλεί τα προϊόντα της στο εξωτερικό, άνω των 6.500.000 ευρώ. Επιχειρήσεις με τέτοιους κύκλους εργασιών εκπροσωπούν πλέον του 80% του συνόλου των ελληνικών επιχειρήσεων. Δηλαδή με τα όρια του Κ.Β.Σ το 80% των ελληνικών επιχειρήσεων δεν υποχρεούνται στη χρήση βιβλίων αποθήκης. Με άλλα λόγια στις επιχειρήσεις αυτές ο νόμος δίνει την δυνατότητα να φοροδιαφεύγουν και η οικονομική κρίση το κίνητρο(!)… Για τη θέσπιση υψηλού ορίου προς τήρηση βιβλίων αποθήκης και παραγωγής και κοστολογίου προβάλλεται το οικονομικό κόστος. Τα βιβλία αποθήκης είναι απαραίτητα για την καλή διοίκηση, διαχείριση και πέραν αυτού το επιχείρημα του κόστους στο χειρογραφικό σύστημα ίσως ήταν ένας ελάχιστος λόγος, σήμερα όμως με την ανάπτυξη της πληροφορικής και της ηλεκτρονικής επικοινωνίας το κόστος αυτό έχει εκμηδενισθεί. Ο πραγματικός λόγος για υψηλά όρια προς τήρηση βιβλίων αποθήκης είναι η δυνατότητα φοροδιαφυγής δηλ. έσοδα των επιχειρήσεων από σφετερισμό φόρων.

          Εκείνο όμως που εξοργίζει από τη διάταξη του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων είναι οι εξαιρέσεις από την υποχρέωση τήρησης βιβλίων αποθήκης. Διαβάζουμε το άρθρο 8,9 : Δεν υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίου αποθήκης:

α) ο εκμεταλλευτής ελαιοτριβείου(!) δηλαδή το ελληνικό λάδι κυκλοφορεί απροστάτευτο, χωρίς στοιχειώδη κατοχύρωση γνησιότητας. Μπορεί να διακινείται χωρίς τιμολόγια, να εξάγεται χωρίς ταυτότητα, να έχει την εθνικότητα που επιθυμεί ο διακινητής του κάθε φορά(!). Από την άλλη, ο εκμεταλλευτής χωρίς υποχρέωση τήρησης βιβλίων αποθήκης και παραγωγής-κοστολογίου μπορεί να φοροδιαφεύγει και με επιστημονικό τρόπο(!)…

β) ο πρατηριούχος χονδρικής πώλησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων: με άλλα λόγια διευκολύνεται ο λαθρέμπορος να διαθέσει την λεία του. Δεν υποχρεώνεται να έχει τίτλους κτήσεως του προϊόντος, διακινείται χωρίς δελτίο αποστολής!

γ) ο πωλητής βενζίνης και πετρελαίου για λογαριασμό τρίτου.

δ)ο εκμεταλλευτής πρατηρίου υγρών καυσίμων και λιπαντικών αυτοκινήτων.

Οι υπ’ αριθ. γ και δ εξαιρέσεις είναι ό, τι χρειάζεται για την διευκόλυνση των λαθρεμπόρων. Δεν χρειάζονται τίτλους κτήσεως προκειμένου να πωλήσουν, ομοίως διακινούνται χωρίς δελτίο αποστολής.

          Με τέτοιες διατάξεις δεν δικαιολογείται η έκπληξη του Υπουργού Οικονομικών για την υστέρηση των εσόδων.

          Εκεί που βρίσκεται η φοροδιαφυγή σήμερα δεν θα ήταν υπερβολή εάν η τήρηση βιβλίων αποθήκης κατοχυρωνόταν με αγορανομική διάταξη (να συνιστά η παράλειψη αγορανομική παράβαση που οδηγεί στο εδώλιο).

Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής απαιτεί θεσμική αντιμετώπιση ευρείας συναίνεσης, κώδικα βιβλίων και στοιχείων (Κ.Β.Σ) επιθετικό.

Με εκτίμηση

Βασίλης Κεδίκογλου