Χάνεται ένα τόσο χρήσιμο εργαλείο για τη γεωργική παραγωγή (*)

Μέσα σ' αυτό τον εμπαιγμό ήρθε να προστεθεί και ο, μέχρι την κατάργησή του, διοικητής της ΑΤΕ κ. Παντελάκης, που ενώ προέτρεπε τους αγρότες να μην πάρουν τις καταθέσεις, την ίδια ώρα έβγαζε τα δικά του χρήματα στο εξωτερικό.

 Το ζήτημα της εκποίησης της ΑΤΕ στην Τράπεζα Πειραιώς σχετίζεται με πολλές παραμέτρους. Θα σταθώ σε τέσσερις, που είναι:

α) Η χαριστική τακτοποίηση - μεταφορά μιας δημόσιας τράπεζας σε μια ιδιωτική. Πρόκειται ουσιαστικά για μια ακόμη λεηλασία της δημόσιας περιουσίας.

β) Η ανεξέλεγκτη λειτουργία των εποπτικών αρχών του τραπεζικού συστήματος. Ήταν χαρακτηριστική η συμπεριφορά στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής του υπουργού Οικονομικών κ. Στουρνάρα που «ένιψε τας χείρας του» και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Προβόπουλου, που δεν αισθάνθηκε ούτε για μια στιγμή την ανάγκη να απολογηθεί απέναντι στους αγρότες για το έγκλημα που συντελείται σε βάρος τους.

γ) Ο προκλητικός εμπαιγμός με τον οποίο αντιμετωπίζει η συγκυβέρνηση τον αγροτικό κόσμο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κανένα από τα κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση δεν ανέφερε στις προεκλογικές δεσμεύσεις του αλλά ούτε και στην προγραμματική τους συμφωνία τη λέξη "παραχώρηση" για την ΑΤΕ. Κι αυτή την τακτική δεν είναι μόνο οι πολλοί βουλευτές τους που την ακολουθούν, όπως φάνηκε στην Επιτροπή Οικονομικών, αλλά και μέλη της κυβέρνησης, όπως ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που έφτασε στο σημείο, λίγες μέρες αργότερα (4/8/2012), να πει από τα Χανιά που βρισκόταν για τα εγκαίνια αγροτικής έκθεσης: «Με λυπεί ιδιαίτερα που σε αυτή την κρίσιμη φάση χάνεται ένα τόσο χρήσιμο χρηματοοικονομικό εργαλείο για τη γεωργική παραγωγή». Και βέβαια μέσα σ' αυτό τον εμπαιγμό ήρθε να προστεθεί και ο, μέχρι την κατάργησή της, διοικητής της ΑΤΕ κ. Παντελάκης, που ενώ προέτρεπε τους αγρότες να μην πάρουν τις καταθέσεις, την ίδια ώρα έβγαζε τα δικά του χρήματα στο εξωτερικό.

δ) Η αναγκαιότητα λειτουργίας και ο χαρακτήρας της αγροτικής πίστης. Θα σταθώ ιδιαίτερα στη συγκεκριμένη παράμετρο, γιατί οι εποπτεύοντες τον τραπεζικό χώρο όχι μόνο δεν αποδέχονται την ιδιαιτερότητα του αγροτικού τομέα αλλά και φαίνεται να μη γνωρίζουν ότι όλες σχεδόν οι χώρες βρίσκουν τρόπους, ακόμη και σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένης αγοράς, να στηρίζουν με πιστωτικές διευκολύνσεις την αγροτική δραστηριότητα. Κι οι λόγοι είναι πολλοί, αναφέρω τους σπουδαιότερους:
1) Εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες. Φανταστείτε ποια θα είναι η τύχη ενός καλλιεργητή κηπευτικών που έχει πάρει καλλιεργητικό δάνειο και παθαίνει ζημιές από χαλαζόπτωση αν δεν υπάρξει η σχετική στήριξη.
2) Ασχολείται με τον διατροφικό τομέα. Καμία χώρα δεν μπορεί να λέγεται ανεπτυγμένη και ανεξάρτητη αν δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του λαού της.
3) Συμβάλλει αποφασιστικά στην οικονομική λειτουργία της υπαίθρου. Αποτελεί όχι μόνο τη βασικότερη πηγή πρώτων υλών για τον δευτερογενή τομέα της επαρχίας αλλά και ενισχύει συμπληρωματικά το εισόδημα όλων των κατοίκων με την πολυαπασχόληση που προσφέρει.

Η άσκηση της αγροτικής πίστης θεωρείται ότι ξεκίνησε στη χώρα μας με την ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας το 1842 αλλά μπήκε στην καθημερινότητα του ελληνικού λαού με την ίδρυση της ΑΤΕ ως αυτόνομου οργανισμού κοινωφελούς χαρακτήρα, για την οποία αντιδρούσε σφόδρα και το τότε τραπεζικό κατεστημένο, δηλαδή η ΕΤΕ.
Στον ιδρυτικό νόμο της ΑΤΕ 4432/1929 ως κύριο αντικείμενο προβλεπόταν η άσκηση της αγροτικής πίστης και η στήριξη των συνεταιριστικών οργανώσεων με σκοπό τη βελτίωση των αγροτικών συναλλαγών σ' όλη την ελληνική επικράτεια. Παράλληλα δε οριζόταν και ως κύριος συνεργάτης της πολιτείας στην άσκηση της αγροτικής πολιτικής με στόχο την ανάπτυξη της χώρας.
Αυτή τη λειτουργία την υπηρέτησε η ΑΤΕ κατ' αποκλειστικότητα, όχι βέβαια χωρίς παρατράγουδα και πολιτικές παρεμβάσεις, μέχρι το 1981. Από την ανάληψη της εξουσίας από το ΠΑΣΟΚ και την είσοδο της χώρας μας στην ΕΟΚ ο αγροτικός χώρος έρχεται στην επιφάνεια κυρίως λόγω των κοινοτικών ενισχύσεων.
Δυστυχώς, τόσο η ΑΤΕ όσο και οι συνεταιριστικές οργανώσεις που ανέλαβαν να διαχειριστούν αυτά τα κονδύλια αλλά και τις χρηματοδοτήσεις της αγροτικής παραγωγής όχι μόνο απέτυχαν οικτρά αλλά και οδήγησαν την αγροτική πίστη σε άλλα μονοπάτια. Οι λόγοι είναι γνωστοί και, παρότι έχουν αναδειχθεί πολλές φορές, συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια.

Μετά το 1991 η κατάσταση για την αγροτική πίστη έγινε χειρότερη γιατί η ΑΤΕ μετατρέπεται σε ανώνυμη εταιρεία, ενώ με την απελευθέρωση του τραπεζικού συστήματος επιχειρεί να λειτουργήσει ως τράπεζα πολλαπλών δραστηριοτήτων. Ταυτόχρονα βέβαια εισέρχεται στον αγροτικό χώρο και ο ιδιωτικός τραπεζικός τομέας με αποτελέσματα άκρως αρνητικά, αφού μέσα σε λίγα χρόνια ολόκληρες περιοχές που συνέδεσαν την αγροτική τους δραστηριότητα με εμπορικές χρηματοδοτήσεις οδηγήθηκαν σε εγκατάλειψη.

Παρά τη συρρίκνωση του αγροτικού χώρου τόσο ως εισόδημα όσο κι ως απασχόληση η ΑΤΕ θα συνεχίσει μέχρι σήμερα να έχει ως σημείο αναφοράς τους αγρότες, αφού τόσο οι καταθέσεις τους όσο και η διακίνηση των ενισχύσεών τους αλλά και το σύνολο σχεδόν των δανείων τους (περισσότερο από 75%) εμπεριέχονται στις δραστηριότητές της.

Ακόμη και σε διεθνές επίπεδο φαίνεται ότι η συνέχιση της ΑΤΕ ως πιστωτικό ίδρυμα πολλαπλών δραστηριοτήτων μπορούσε να ανταποκριθεί τόσο στις ανάγκες για μια υγιή λειτουργία στο πλαίσιο του σημερινού τραπεζικού συστήματος (αρκεί να τύχαινε ανάλογης μεταχείρισης, πράγμα που δεν έγινε στην πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση) αλλά και στον ρόλο της ως υποστηρικτής της αγροτικής δραστηριότητας. Κι αυτό μπορεί να επιτευχθεί αν η χρηματοδότηση του αγροτικού τομέα συνδυαστεί με τη γενικότερη χρηματοδότηση της υπαίθρου

(*) Φράση από πρόσφατη ομιλία του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Βαγγέλης Αποστόλου, Βουλευτής Εύβοιας ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ
Ιφιγένειας 8α, 34100 - Χαλκίδα
Τηλ/Fax: 22210 84863, Κινητό: 6944556486
www.vagapostolou.blogspot.com