"Γλυτώσαμε ΣΥΡΙΖΑ". Αυτό το σχόλιο φίλου
που ειπώθηκε πέρσι το καλοκαίρι, μετά τα δραματικά συμβάντα, μου
έρχεται συνέχεια στο νου τις τελευταίες εβδομάδες με όσα δυσάρεστα
διαδραματίζονται στη Βενεζουέλα. Έχοντας απομακρυνθεί αρκετά απ΄ τη βάση
των γεγονότων και τη φόρτιση που δημιουργούν, γίνεται όλο και
περισσότερο αντιληπτό ότι το ευφυολόγημά του, μάλλον απέδωσε την
πραγματικότητα. Με άλλα λόγια δηλαδή θα μπορούσε η χώρα μας να είναι
σήμερα στη θέση της Βενεζουέλας.
Του Δημήτρη Κωνσταντίνου
Όλα αυτά που συνέβησαν εδώ αλλά και στον κόσμο, δημιουργούν την ανάγκη σε ανθρώπους που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην υπόθεση της Αριστεράς αλλά και σε κάθε σκεπτόμενο πολίτη, να αναρωτηθεί, να αναψηλαφίσει, να αναλύσει κι αν μπορέσει, να ερμηνεύσει και να εξηγήσει, που οφείλεται αν όχι η αποτυχία τουλάχιστον η άσχημη πορεία του αριστερού εγχειρήματος στη χώρα μας, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο.
Για τους πρώτους, είναι πολύ δύσκολη και επίπονη διαδικασία αφού λίγο - πολύ πρέπει να αναρωτηθούν μήπως ό,τι φαντάστηκαν, ονειρεύτηκαν και πίστεψαν, ήταν απάτη.
Ωστόσο είναι μια διαδικασία αναγκαία αφού στα περσινά γεγονότα μαζί με τις μάσκες των πολιτικών, έπεσαν και τα λέπια απ' τα μάτια των περισσότερων πολιτών, που ήταν υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουν τη σκληρή πραγματικότητα και να δώσουν στον εαυτό τους δύσκολες απαντήσεις σχετικά με την Αριστερά, το παρόν και το μέλλον της.
Τα πράγματα είναι πιο εύκολα για τους αριστερούς δεύτερης και τρίτης γενειάς, κυρίως για τους τελευταίους, που μεγάλωσαν μέσα στην ευμάρεια. Γι' αυτούς, η αριστερά είναι περισσότερο μια μεγάλη ΜΚΟ υπεράσπισης δικαιωμάτων γενικώς, μια ελαφρά πολιτική ενασχόληση που νοηματοδοτεί και αναζωογονεί την μεσοαστική τους καθημερινότητα ενώ ταυτόχρονα καθησυχάζει τη συνείδηση ότι πράττει το πολιτικό/κοινωνικό της καθήκον. Αποκομμένοι από ταξικές αναφορές που αποτελούν θεμέλιο λίθο, αν υποθέσουμε ότι ακόμα η ταξική προέλευση καθορίζει τον ιδεολογικό προσανατολισμό, ακολούθησαν το ΣΥΡΙΖΑ στο νέο δρόμο του και ήδη, οι περισσότεροι, δρέπουν τους καρπούς τις εξουσίας.
Ας προχωρήσουμε όμως στα πιο σοβαρά.
Είναι πασίγνωστο ότι για την Αριστερά, πάγιο και εμβληματικό αίτημά της υπήρξε και είναι η αναδιανομή του πλούτου ως μέσο για την καλυτέρευση της ζωής των αδυνάτων που από θέση εκπροσωπεί. Αντίθετα αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει στις περισσότερες χώρες που επικράτησαν αριστερά καθεστώτα είναι η απλόχερη διανομή φτώχειας που βαθαίνει σε βαθμό εξαθλίωσης.
Άλλο ένα παράδοξο είναι ότι η κοινωνική δικαιοσύνη και προστασία, άλλο ένα εμβληματικό αίτημα της Αριστεράς, επίσης απέτυχε να επιτευχθεί σε κομμουνιστικά καθεστώτα, ενώ αντίθετα άνθισε στα περισσότερα καπιταλιστικά. Δεν μπορούμε να ορίσουμε ως κοινωνική δικαιοσύνη, την κοινωνική/οικονομική ομοιομορφία λόγω φτώχειας των πολιτών των πρώην ανατολικών χωρών. Ενώ αντίθετα, ασυναγώνιστο παραμένει μέχρι σήμερα το σκανδιναβικό κοινωνικό μοντελο που αποτέλεσε πρότυπο για πάνω από δύο δεκαετίες.
Ο καπιταλισμός, παρόλο που ως πυρήνα του έχει το κεφάλαιο, τη δημιουργία κέρδους που το βάζει πάνω από τον άνθρωπο, παρόλες τις μεγάλες του παθογένεις, βρήκε τρόπο και κατάφερε στις περισσότερες περιπτώσεις, να δημιουργήσει αξιοπρεπείς έως άνετες συνθήκες ανθρώπινης διαβίωσης.
Τα παραδείγματα αφθονούν: Η Βενεζουέλα βουλιάζει, η Γερμανία ευημερεί.
Η Κούβα αιμορραγεί (και τελευταία αποφάσισε άνοιγμα στον καπιταλισμό), οΚαναδάς ακμάζει. Ακόμα και στη χώρα μας, που θεωρείται καπιταλιστική περιφέρεια, που ποτέ δεν ωρίμασε ο καπιταλισμός, αλλά ως επί το πλείστον λειτούργησε μεταπρατικά και κρατικοδίαιτα, που μαστίζεται έξι χρόνια από σκληρή λιτότητα, οι συνθήκες όσο δύσκολες κι αν είναι, δεν μπορούν να συγκριθούν με εκείνες της Βενεζουέλας, όπου ένας γιατρός αμοίβεται με 13 ευρώ το μήνα.
Δεν πρόκειται για υποκειμενική κρίση, αλλά για αντικειμενική παρατήρηση, που προκύπτει εκ του αποτελέσματος. Αντίστοιχες διαπιστώσεις μπορούν να γίνουν και στον τομέα των προσωπικών και ατομικών ελευθεριών που η περιστολή τους ήταν και είναι κοινός τόπος στα κομμουνιστικά καθεστώτα.
Τα πράγματα δεν πήγαν καλύτερα για την αριστερά και στη χώρα μας όταν μετά από χρόνια κλήθηκε απ' την Ιστορία να αναλάβει ηγετικό ρόλο, εκφράζοντας το αντιμνημονιακό κίνημα.
Στις αναλύσεις που γίνονται κατά καιρούς στο πλαίσιο ενός δημοσίου διαλόγου που διεξάγεται άτυπα, μετά το καλοκαίρι του 2015, το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στη λανθασμένη ανθρώπινη/προσωπική διαχείριση. Αφορίζονται τα πρόσωπα ενώ προστατεύεται και αφήνεται στο απυρόβλητο η ιδεολογική αφετηρία και πολλές προβληματικές αντιλήψεις της.
Ως φάρμακο προτείνεται ο "αναστοχασμός" που θα οδηγήσει σε μια"καινούργια αρχή". Διαβάζουμε προτάσεις που λένε να "ξαναδούμε τον τρόπο οργάνωσης των συλλογικοτήτων", "τη δημιουργία νέων εστιών αντίστασης", "να γεμίσουμε ξανά τις πλατείες" κλπ, κλπ.
Έχουμε την εντύπωση ότι γίνεται λάθος διάγνωση.
Το κυριότερο πρόβλημα, νομίζουμε, ήταν ότι οι διαμαρτυρίες, όπου λάμβαναν χώρα, δεν είχαν ουσιαστικό περιεχόμενο αφού δεν διατύπωναν καμιά εναλλάκτική πρόταση. Αντίθετα κυριάρχησαν οι κραυγές και τα συνθήματα αντί των επιχειρημάτων και των προτάσεων. Επικράτησε το θυμικό και το ένστικτο αντί της λογικής και της αντικειμενικής ανάλυσης των δεδομένων. Κι αυτό διέτρεχε οριζόντια το κίνημα, ανεξάρτητα απ' το βαθμό οργάνωσής του. Κανείς δεν μπήκε στον κόπο να εκπονήσει σοβαρό, μελετημένο και ρεαλιστικό σχέδιο που θα μπορούσε, να σταθεί ως εναλλακτική πρόταση. Κάτι που φάνηκε με πολύ δυσάρεστο τρόπο κατά τη διάρκεια της περσινής διαπραγμάτευσης. Οι ελάχιστες προτάσεις, όπου διατυπώνονταν, ήταν ανεδαφικές και ανεφάρμοστες.
Αυτό συνέβη γιατί η Αριστερά είχε αυτή ακριβώς την κουλτούρα διαμαρτυρίας. Απομακρυσμένη δηλαδή απ' την εξουσία και σχεδόν σίγουρη ότι ποτέ δεν θα πάρει τα ηνία της, αυτοπαγιδεύτηκε σ' ένα ανούσιο καταγγελτικό λόγο κατά πάντων και διατύπωνε επιπόλαιες, μαξιμαλιστικές προτάσεις σε όλα τα επίπεδα, αφού δεν κόστιζαν τίποτα και σε κανένα.
Σ' αυτό να προσθέσουμε ότι οι πλατείες από πεδίο πολιτικής και κοινωνικής αντίστασης μετατράπηκαν και λειτούργησαν ως μήτρα νομενκλατούρας. Ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει πάντα καθοριστικό ρόλο. Η φιλαρχία, οι φιλοδοξίες, το προσωπικό συμφέρον και η ιεραρχική δομή, ευνοούν την ανάπτυξη τέτοιων φαινομέων. Όταν ξεκινάει ένα κίνημα στην αρχή όλοι βλέπουν την ευκαιρία ν' αλλάξουν, μέσα από αυτό, τον κόσμο. Όσο το κίνημα αποκτά απήχηση και στη συνέχεια προοπτική κατάληψης της εξουσίας, τόσο λιγοστεύουν εκείνοι που βλέπουν την ευκαιρία να αλλάξουν τον κόσμο και οι περισσότεροι βλέπουν, μια ευκαρία να αλλάξουν τη ζωή τους. Είναι αυτονόητο πως καταλήγουν τα πράγματα όταν επιτυγχάνεται η κατάληψη της εξουσίας. Σ' αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και ο αποδεδειγμένος ιστορικά, βρώμικος έως προδοτικός ρόλος των ηγεσιών, στην εξέλιξη και κατάληξη των κινημάτων.
Οι Κατρούγκαλος, Τσακαλώτος, και άλλοι πάρα πολλοί που σήμερα βρίσκονται στην κορυφή εξουσίας , απ' αυτή τη μήτρα προήλθαν. Ήταν συχνοί ομιλητές στις λαϊκές συνελεύσεις των πλατειών, ενώ σήμερα είναι αρνητικοί πρωταγωνιστές, αρχιτέκτονες του τρίτου μνημονίου που κατακεραύνωναν. Όμως κι εκείνοι που δεν ακολούθησαν το δρόμο του Τσακαλώτου και Κατρούγκαλου και διαχώρισαν τη θέση τους, δεν φάνηκαν εντιμότεροι, ικανότεροι και σοβαρότεροι. Την στιγμή που με μνημειώδη ελαφρότητα και επιπολαιότητα ζητούσαν σύγκρουση με την ΕΕ και νομισματική αλλαγή, οι ίδιοι είχαν ή έβγαζαν χρήματα στο εξωτερικό, ασφάλιζαν τους δικούς τους παρέχοντας πληροφορίες και ασφαλίζονταν οι ίδιοι χρησιμοποιόντας τη θέση τους στον εξουσιαστικό μηχανισμό, ενώ οι πολίτες ήταν υποχρεωμένοι να περιμένουν στην ουρά, για 60 ευρώ την ημέρα. Ασύλληπτα πράγματα για οποιονδήποτε πολιτικό, πόσο μάλλον για κάποιους που έχτισαν καριέρα πάνω στις κοινωνικές του ευαισθησίες.
Φτάνοντας στο δια ταύτα να πούμε σκοπός μας δεν ήταν, να δώσουμε απάντηση για την αποτυχία ή όχι ενός ολόκληρου κοινωνικού συστήματος που καθόρισε και καθορίζει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, γιατί οι ελάχιστες γνώσεις και η αναλυτική μας ικανότητα δεν μπορούν να υποστηρίξουν ένα τέτοιο εγχείρημα.
Οι όποιες παρατηρήσεις, διαπιστώσεις και προβληματισμοί εκφράστηκαν σκοπό έχουν να αποτελέσουν αφορμή για συζήτηση, ώστε να βοηθήσουν στην ερμηνεία σχετικών φαινομένων και να απαντήσουν στα ερωτήματα που προέκυψαν τόσο απ' τα δραματικά γεγονότα του περσινού καλοκαιριού στη χώρα μας, όσο και απ' όσα συμβαίνουν στον κόσμο.
Το μόνο που μετά βεβαιότητας μπορούμε να πούμε είναι πως η Αριστερά ήταν και παραμένει πρώτα απ' όλα τρόπος ζωής που μπορεί να εμφυσήσει υψηλά ιδανικά και να εμπνεύσει στον αγώνα για καλύτερη ζώη. Όχι όμως στη γραμμή που έδωσε κάποιο κομματικό γραφείο ή κάποιος ιδεολογικός υπεύθυνος αλλά ο Τζακ Κέρουακμέσα απ' την Τριστέσσα του: "Ίσιωσε τον εαυτό σου και θα ισιώσει κι κόσμος".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου