Αντισυνταγματικός ο νόμος Ραγκούση για την Ιθαγένεια

Αντισυνταγματικές, κρίθηκαν σχεδόν ομόφωνα από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε διάσκεψη κεκλεισμένων των θυρών, η διάταξη του νόμου 3838/2010 που έδωσε τη δυνατότητα στους αλλοδαπούς υπηκόους τρίτων χωρών να συμμετέχουν στις εκλογές των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ βαθμού όπως και η διάταξη που έκανε ευκολότερη την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας. 

Η υπόθεση παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου από το Δ΄ Τμήμα του ΣτΕ, το οποίο έκρινε αντισυνταγματικό το νόμο 3838/2010 που προβλέπει την ιθαγενοποίηση των αλλοδαπών που διαμένουν στην χώρα μας.

Ειδικότερα, οι σύμβουλοι Επικρατείας (πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος Σωτ. Ρίζος και εισηγητής ο σύμβουλος Επικρατείας Ε. Αντωνόπουλος) έκριναν ότι προσκρούει σε σειρά άρθρων του Συντάγματος η διάταξη του Ν. 3838/2010 που προσβλέπει τόσο την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγειν όσο και την άσκηση του δικαιώματος του εκλέγεσθαι για την ανάδειξη των οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Σύμφωνα με την Ολομέλεια, το δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» επιφυλάσσεται μόνο στους Έλληνες πολίτες και δεν μπορεί να επεκταθεί και στους μη έχοντες την ιδιότητα αυτή, χωρίς αναθεώρηση της σχετικής διάταξης του Συντάγματος.

Κατόπιν αυτών, οι δικαστές έκριναν ότι οι ρυθμίσεις των άρθρων 14 έως 21 του Ν. 3838/2010 είναι ανίσχυρες ως αντίθετες προς τα άρθρα 1, 52 και 102 του Συντάγματος.

Παράλληλα, η Ολομέλεια έκρινε ότι ο νέος τρόπος κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας που προβλέπει ο επίμαχος Ν. 3838/2010 προσκρούει στις συνταγματικές επιταγές.

Αναλυτικότερα, οι σύμβουλοι Επικρατείας επισήμαναν ότι η πολιτογράφηση που προβλέπει ο Ν. 3838/2010 γίνεται με βάση αμιγώς τυπικές προϋποθέσεις (χρόνος νόμιμης διαμονής του αιτούντος αλλοδαπού ή της οικογένειας του, φοίτηση σε ελληνικό σχολείο επί ορισμένο χρόνο, ανυπαρξία καταδίκης για ορισμένα σοβαρά ποινικά αδικήματα) και χωρίς να γίνεται εξατομικευμένη κρίση για τη συνδρομή της ουσιαστικής προϋπόθεσης του δεσμού προς το ελληνικό έθνος του αλλοδαπού εκείνου που υποβάλλει αίτηση πολιτογράφησης.

Υπενθυμίζεται ότι με το Ν. 3838/2010 εισάγονται δύο τρόποι απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας. Ο πρώτος προβλέπει ότι «τέκνο αλλοδαπών που γεννιέται και συνεχίζει να ζει στην Ελλάδα από γονείς που διαμένουν μόνιμα και νόμιμα και οι δύο στη χώρα επί πέντε τουλάχιστον συνεχή έτη, αποκτά από τη γέννησή του την ελληνική ιθαγένεια, εφόσον οι γονείς του υποβάλουν κοινή σχετική δήλωση».

Ο δεύτερος τρόπος προβλέπει ότι «τέκνο αλλοδαπών που έχει ολοκληρώσει επιτυχώς την παρακολούθηση έξι τουλάχιστον τάξεων ελληνικού σχολείου στην Ελλάδα και κατοικεί μόνιμα και νόμιμα στη χώρα αποκτά την ελληνική ιθαγένεια από τη συμπλήρωση του εξαετούς χρόνου φοίτησης».

Αντίθετα, η μειοψηφία των δικαστών υποστήριξε ότι η πενταετής μόνιμη και νόμιμη διαμονή σε συνδυασμό με την εξαετή φοίτηση στο ελληνικό σχολείο αποτελούν στοιχεία επαρκή να για δικαιολογήσουν ένα πραγματικό και νομικό δεσμό του αλλοδαπού με την Ελλάδα και κατά συνέπεια τη χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας.

Στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έχει προσφύγει εκλογέας, Έλληνας πολίτης και ζητούσε να ακυρωθεί ως αντισυνταγματική η από 30 Απριλίου 2010 απόφαση του υπουργού Εσωτερικών που καθορίζει τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίζονται κατά την αίτηση εγγραφής στο δημοτολόγιο, όπως και η από 7 Μαΐου 2010 εγκύκλιος του ίδιου υπουργού, η οποία δίνει το δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» (μόνο για τις θέσεις δημοτικών συμβούλων, συμβούλων δημοτικών διαμερισμάτων και τοπικών συμβούλων) στους ομογενείς και στους νομίμως διαμένοντες στην Ελλάδα υπηκόους τρίτων χωρών για την ανάδειξη τους στην πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση.

Σημειώνεται ότι παρέμβαση στην εν λόγω υπόθεση υπέρ της επίμαχης υπουργικής απόφασης είχε ασκήσει η Ελληνική Ένωση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και η αλβανικής ιθαγένειας Έντα Γκέμυ, η οποία είχε υποβάλει αίτηση για να μετάσχει στις νομαρχιακές και δημοτικές εκλογές της 7ης Νοεμβρίου 2010 στο δήμο Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη.